چهره ماندگار فلسفه: فیلسوف را تأیید می‌کنند تا او را به سکوت وادارند

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، کتاب «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات» تألیف کریم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه عصر امروز در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران رونمایی شد.

سپس نشستی با حضور مؤلف و محمدمنصور هاشمی پژوهشگر و ویراستار علمی کتاب به دبیری محمدحسین محمدی برگزار شد.

* فلسفه یک تعهد است

مجتهدی در ابتدا گفت: من خودم را فقط یک دانشجو می‌دانم. فلسفه، دانشجویی است. کسی که بلد نیست دانشجو باشد، نمی‌تواند در رشته فلسفه وارد شود.

وی تصریح کرد: فلسفه یک تعهد است. فیلسوف عاشق وطنش، کارش و جستجوست.

وی ادامه داد: گاهی فیلسوف را تأیید می‌کنند تا او را به سکوت دعوت کنند، او شاید در ظاهر ساکت شود، اما کار خود‌ش را ادامه خواهد داد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره جدیدترین تألیف خود گفت: کتاب «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات» یکی از آخرین کار‌های من است. این کتاب حاصل دوره‌ای است که تدریس نمی‌کنم و به خودم اجازه می‌دهم آزادتر به مطالبی بپردازم که از اول عمر خواسته‌ام یاد بگیرم.

مجتهدی اظهار داشت: «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات» یک کتاب میان‌رشته‌ای است. در این کتاب، روش من استقرایی و تجربی است؛ یعنی جزء به جزء تحقیق کردم نه اینکه یک تحقیق کلی بکنم و آن را تعمیم دهم.

درباره فلاسفه و ادبا کلی گویی نشده، بلکه اوصاف هر یک از آن‌ها به تنهایی آمده است. نظر هم نداده‌ام، بلکه گفته‌ام جویند هستم و تحقیق می‌کنم.

وی خاطرنشان کرد: آقایهاشمی کتاب را ویرایش کرده و خواستم در این جلسه حضور یابد تا اولین منتقد واقعی من باشد.

مجتهدی درباره فصول کتاب توضیح داد: قسمت اول کتاب با افلاطون شروع می‌شود. او در ۱۹ - ۱۸ سالگی آثار ادبی و شعر‌های خود را آتش زد. این سوال را در ابتدای کتاب طرح کرده‌ام که افلاطونی که در جستجوی آرمانشهر بوده است، چرا شعر‌های خود را آتش زده؟

شاعر‌ها (نمایشنامه‌نویسها) با استاد افلاطون، یعنی سقراط برخورد کردند. این افراد در اتوپیا (مدینه فاضله) افلاطون حق مدنیت و شهروندی ندارند، چون برای او علم و آگاهی فضیلت است و شعر در درجه دوم قرار دارد.

مؤلف کتاب «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات» افزود: بعد از افلاطون، سراغ ارسطو رفته‌ام، این به شدت با هم تفاوت دارند. افلاطون عالم والا را می‌خواهد، اما ارسطو یک معلم ساده است و به نظر من وقتی معلم است، یعنی دانشجوست. اگر دانش‌جو نباشد، معلم هم نیست.

این چهره ماندگار فلسفه تصریح کرد: ارسطو فوق‌العاده معتدل است، اصلا فضیلت یعنی اعتدال. او معلمی است که رنج و سختی کشیده است، چون در آتن - مرکز فرهنگی عالم در آن زمان - اجنبی محسوب می‌شده است.

مجتهدی خاطرنشان کرد: در این کتاب هیچ مسأله‌ای حل نمی‌شود، بلکه ایجاد مسأله می‌کند.

* «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات»، ایجاد مسأله می‌کند

هاشمی هم در این مراسم اظهار داشت: کتاب «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات»، کتاب فلسفه ادبیات نیست، بلکه درباره فلسفه و ادبیات در دوره‌های مختلف - از یونان تا اسلام و دوره جدید - است.

وی ادامه داد: مثلا نسبت تولستوی نویسنده کتاب «جنگ و صلح» را با هگل که یک فیلسوف با آرائی درباره جنگ است، بررسی کرده است.

هاشمی خاطرنشان کرد: «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات» برای خواننده سوالاتی را ایجاد می‌کند که ممکن است از آن جهت به آن فکر نکرده باشد.

کتاب «جستار‌هایی درباره فلسفه و ادبیات» در ۷۰۲ صفحه به قیمت ۸۵ هزار تومان توسط انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی چاپ شده است.