دکتر حاتمی: دخالت های افراد غیر روان شناس، آسیب‌های روانی را افزایش می‌دهد

به گزارش میگنا دکتر محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور، در یک نشست خبری که به مناسبت روز روانشناس و مشاور و با حضور خبرنگاران و اهالی رسانه، از ساعت 11 صبح در دفتر مرکزی این سازمان برگزار شد ضمن تبریک روز روان شناس و مشاور گفت: امیدوارم این روز با همکاری شورای فرهنگ عمومی و کمسیون فرهنگ مجلس، در تقویم رسمی کشور ثبت شود.

وی افزود: در جلسه معارفه‌ای که ریاست سازمان را به عهده گرفتم، برای مرجعیت‌بخشی و تحول‌آفرینی در نظام روانشناسی، برنامه‌هایی را ارائه کردم. و امروز اولین جلسه مطبوعاتی و رسانه‌ای ما است که از این فرصت استفاده می‌کنم و گزارشی از اقدامات دو ماه سازمان را خدمت‌تان عرض می‌کنم.


تقویت ارتباط با رسانه‌ها
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره گفت: یکی از سیاست‌های ما در دوران جدید مدیریت، ارتباط تنگاتنگ و تعامل با رسانه‌ها جهت اطلاع‌رسانی صحیح به اعضا و ارتباط با شهروندان است. به همین منظور، بخش روابط عمومی سازمان را تقویت کردیم. همچنین در نظر داریم که بولتن‌های خبری را برای اعضای سازمان فعال کنیم. زیرا ما اطلاع‌رسانی را در رأس کارمان قرار داده‌ایم و از شما رسانه‌ها انتظار داریم به ما کمک کنید و بدون یاری شما نمی‌توانیم برای اجرای برنامه‌هایمان موفق شویم.

حاتمی در تشریح برنامه‌های پیش روی این سازمان، به موضوع نظارت و اریابی و بازرسی پرداخت و گفت: باتوجه به اهمیت سلامت روان و افزایش نرخ آسیب‌های روانی و اجتماعی، تلاش می‌کنیم تا نظارت‌ها طبق برنامه‎های قدرتمند و مدون در سراسر کشور، صورت پذیرد.



علت افزایش نرخ آسیب‌های روانی و اجتماعی
رئیس سازمان نظام افزود: با بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم یکی از علل این افزایش نرخ آسیب‌های روانی، ناهماهنگی در ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره، و دخالت افراد غیرمسئول و غیر مرتبط است.

حاتمی گفت: در بخش نظارت و بازرسی، توجه ویژه‌ای به فضاهای مجازی خواهیم داشت. زیرا بسیاری از افراد، بدون تخصص روان شناسی (حتی بدون اینکه 2 واحد روان شناسی و مشاوره خوانده باشند)، خودشان را تحت عنوان روان شناس یا مشاوربه مردم معرفی می‌کنند. مردم هم بدون داشتن اطلاعاتی از تحصیلات و صلاحیت‌شان، فقط بخاطر تبلیغات کذب به آنها مراجعه می‌کنند. متأسفانه این امر، آسیب‌های زیادی را در پی داشته است.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره افزود: مداخله‌های غیرتخصصی افراد متفرقه در امور خانواده‌ها، باعث افزایش تعارضات و فروپاشی خانواده‌ها شده است. به همین دلیل برای کنترل این شرایط، مصمم هستیم و بخش مجزایی را در معاونت انتظامی و رسیدگی به تخلفات صنفی حرفه‌ای، ایجاد کرده‌ایم که به‌واسطه آن بتوانیم فضای مجازی را رصد و کنترل کنیم و به‌محض اطلاع از کسی که با عنوان غیرواقعی روان شناس (روانشناس نماها) در حال سودجویی و سوئاستفاده از اعتماد مردم است، از طریق مجاری قانونی و قضایی با آنها به شکل جدی برخورد خواهیم کرد تا حقوق مردم پایمال نشود.

حاتمی در ادامه نشست خبری امروز خود گفت: در بند 3 اهداف و وظایف سازمان نظام روانشناسی که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، قیدشده که از حقوق مردم، حمایت شود و از همین‌جا اعلام می‌کنم مردم هنگام مراجعه به روان شناس، حتماً به اخلاق حرفه‌ای، پروانه سازمان نظام روان شناسی و مشاوره فرد توجه کنند.

به گزارش میگنا این استاد روان شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی افزود: از مردم هم می‌خواهم از طریق شماره تلفن‌هایی که در بخش نظارت و بازرسی سایت وجود دارد، افراد غیرمتخصص در حوزه روان شناسی را به ما معرفی کنند. حتی می‌توانید نام روان شناسان متخصصی که اخلاق حرفه‌ای، ضوابط و قوانین را رعایت نمی‌کنند را به ما اطلاع بدهید. در این زمینه ما دو هفته پیش، لیست پنج هزار نفر از روان شناسانی که پروانه نظام کسب کرده‌اند را در سایت سازمان منتشر کرده‌ایم که برای همه قابل‌دسترسی است. حتی برای کمک به تجربه اندوزی درمانگران تازه کار اجازه دادیم حدود 20 هزار نفر از دانش‌آموختگان رشته های روان شناسی و مشاوره بتوانند تحت نظارت استاد ناظر، فعالیت نمایند.


حاتمی در ادامه این نشست خبری، سه درخواست‌ مهم خود از روانشناسان و مشاوران را اینچنین مطرح کرد:

اول: از همه فارغ‌التحصیلان روان شناسی و مشاوره، می‌خواهم در کوتاه‌ترین زمان ممکن و در اولین فرصت، عضو سازمان نظام شوند. اگر کسی شماره عضویت سازمان را نداشته باشد، بعد از انجام خدمات روان شناسی‌‌، نمی‌توانیم از او حمایت کنیم. ما فقط می‌توانیم از اعضای خودمان، آن‌هم بر اساس قوانین، حمایت کنیم. در غیر این صورت، اشخاصی که عضو نیستند، مثل کسانی هستند که تحصیلات روان شناسی ندارند.

دوم: از کسانی که مهلت پروانه آنها به اتمام رسیده است می‌خواهم تا برای تمدید پروانه‌شان اقدام کنند.

سوم: کسانی هم که عضویت‌شان به پایان رسیده برای تمدید، حتما به سازمان نظام روان شناسی مراجعه کنند.

نظارت و ارزشیابی، اولویت اول سازمان نظام روان شناسی و مشاوره

حاتمی گفت: تمرکز بنده بر نظارت و ارزشیابی فعالیت‌های روان شناسان است. مصداق‌های زیادی وجود دارد که افراد بدون تخصص، حقوق مردم را زیر پا گذاشته‌اند.

رئیس سازمان نظام روان شناسی افزود: پرونده های افراد متخلف در سازمان نظام وجود دارد و طبق تعاملی که با سازمان صداوسیما خواهیم داشت، زمینه اطلاع‌رسانی پرونده متخلفان (بدون ذکر نام) در رسانه را فراهم می‌کنیم. وظیفه سازمان ما و رسانه‌ها این است که مردم را آگاه کنیم تا نرخ آسیب‌های روانی، کاهش یابد.

حاتمی گفت: در دو سه سال اخیر، برخی از نهادها و ارگان‌ها اقدام به صدور مجوز برای افراد فاقد شرایط کرده‌اند و همین موضوع باعث ایجاد حاشیه‌های مختلفی برای سازمان نظام روان شناسی و افزایش آسیب‌های روانی شد.

رئیس سازمان نظام روانشناسی افزود: ما سازمان معیار و ناظر هستیم و سازمان‌های مجری باید سالانه درباره اقداماتی که برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی و روانی انجام داده‌اند، به ما گزارش بدهند. همچنین، اعتباربخشی مجدد مجوزها هم در دستور کار ما قرار دارد.



همکاری برای کمک به اقشار آسیب‌پذیر
حاتمی گفت: از همان روزهای ابتدایی پذیرش مسئولیت‌ام با سازمان بهزیستی جلسات مشترک داشتیم. امیدوارم مسئولان سازمان بهزیستی به‌جای مداخله در کار سازمان نظام روان شناسی، به آسیب‌های اجتماعی رسیدگی کنند و روی جمعیت هدف خودشان متمرکز شوند. البته ما هم در کنارشان هستیم و تمام ظرفیت‌مان را در اختیارشان قرار می‌دهیم تا به اقشار آسیب‌پذیر کمک کنیم.


تشکیل کمسیون‌های تخصصی
این مقام مسئول، ضمن تأکید بر اهمیت کمسیون‌های تخصصی، گفت: بسیاری افراد گلایه‌مند بودند که افراد مجبور هستند در صف انتظار و نوبت‌های طولانی مدت منتظر وقت مصاحبه بمانند.

حاتمی در پاسخ به این سؤال که چه سازوکاری برای آسان‌سازی مصاحبه‌های روان شناسی وجود دارد، گفت: در جلساتی که با شورای مرکزی و شورای نظارت حرفه‌ای داشتیم، مقررشده است تا استان‌هایی که واجد شرایط هستند و زیرساخت‌های لازم را دارند، میزبان روان شناسانی باشند که می‌خواهند ارزیابی شوند. و در این زمینه به شکل هفتگی، کمسیون‌هایی را تشکیل داده‌ایم تا با اهتمام هیئت بازرسان در شورای مرکزی، این مشکل را حل کنیم. همینطور در دو ماه گذشته توانستیم با انتصاب مدیران مرتبط در حوزه‌های مختلف، چرخ این سازمان را دوباره فعال کنیم.



لزوم بیمه‌های اجتماعی برای ارتقای سلامت روان شهروندان
این روانشناس افزود: مسئله سلامت روان در دهه پنجم انقلاب، فقط به بیماری‌ها و درمان محدود نمی‌شود. ما اگر هنر داشته باشیم، باید برنامه‌های پیشگیرانه و افزایش سطح سلامت روان را از مدارس، خانواده‌ها و سایر بخش‌های جامعه اجرا کنیم.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، ضمن تأکید بر اهمیت سلامت روان، گفت: برای کاهش نرخ آسیب‌های روانی و اجتماعی، به بیمه‌های اجتماعی و اختصاص یارانه از سمت دولت و مجلس نیاز داریم تا اقشار آسیب‌پذیر بتوانند از خدمات روان شناسی، استفاده کنند.

حاتمی گفت: یکی از برنامه‌های ما این است که شهروندان بتوانند از خدمات بیمه‌ها استفاده کنند. لازم است نهادهایی مثل بهزیستی، وزارت کشور، هلال‌احمر، به‌جای صدور بی‌رویه مجوزها و افزایش آسیب‌ها، بیمه‌های اجتماعی را پیگیری کنند. ما هم به‌عنوان سازمان ناظر، در کنارشان هستیم. اما فراموش نکنید که حوزه اجرا به عهده نهادهای دیگر است.

حاتمی با طرح درخواست از سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی، گفت: از این ارگان‌ها می‌خواهیم که سرمایه‌ها را به افراد نیازمند اختصاص بدهند تا آنها بتوانند به روان شناس و مشاور مراجعه کنند. زیرا با تعرفه‌های امروزی، قشر آسیب‌پذیر جامعه، توان پرداخت هزینه‌ها را ندارد. و با توجه به تورم‌ موجود، تعرفه‌های خدمات روان شناسی، به‌گونه‌ای است که حتی اعتراض روان شناسان را هم در پی داشته است. این مشکل به کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مربوط است که در آن به مسئله مهم سلامت روان، توجهی نشده است.

حاتمی در ادامه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را متولی پایش سلامت روان معرفی کرد.
وی افزود: از مجلس شورای اسلامی می‌خواهم در برنامه بودجه امسال، برای موضوع پیشگیری، اولویت بیشتری را در نظر بگیرند.

رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره، در تشریح برنامه‌های توانمندسازی روان شناسان، به آموزش مداوم متخصصان اشاره کرد و گفت: قصد داریم از طریق فضای مجازی و نرم‌افزارها، روان شناسان و مشاوران را با آموزش‌های لازم آشنا کنیم. به‌طور مشخص در نظر داریم تا مرکز آموزش و توانمندسازی روان شناسان را در سازمان فعال کنیم.

همچنین حاتمی در توضیح برنامه این سازمان برای ساماندهی چاپ و نشر کتاب‌های روان شناسی گفت: با کمک همکاران‌مان، آئین‌نامه‌ای را برای بخش آگهی و تبلیغات روانشناسی و مشاوره، تدوین کرده‌ایم تا فعالیت روان شناسان در رسانه‌ها (بخش نشر کتاب، فیلم‌های سینمایی، آموزش‌ها و...)، حتماً تحت نظارت سازمان باشد. گاهی در برنامه‌های تلویزیونی شاهد برنامه‌هایی هستیم که از سمت ما تائید نمی‌شوند.

حاتمی در پایان، ضمن تأکید بر اهمیت سلامت روان، از شهرداری تهران خواست تا برای پیشگیری از آسیب‌های روانی و افزایش مهارت خود مراقبتی شهروندان، موضوع سواد سلامت روان را در دستور کار خودش قرار بدهد.


تهیه و تنظیم گزارش: نگار فیض‌آبادی، خبرنگار میگنا