سیاستمداری که هیچ کس او را نمی خواهد/ نخست وزیر تنها و بی اختیار شمال آفریقا را بشناسیم؟+ تصاویر

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، به جرات می‌ توان گفت این روزها یکی از اصلی‌ ترین تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا، بحران لیبی است. لیبی که چند سال پیش با کمک ناتو شاهد سرنگونی«معمر قذافی» شد، هم‌ اکنون به وضعیتی دچار شده که چندپارگی و جنگ داخلی تنها گوشه‌ ای از مشکلات فراوان آن است.

هم‌ اکنون لیبی با یک بحران تاریخی و بزرگ روبرو است: از یک سو دولت مورد حمایت سازمان ملل به رهبری «فائز السراج» قرار دارد که دست کم بخشی از شورای امنیت را پشت سر خود می‌ بیند. از سوی دیگر اما، ژنرال «خلیفه حفتر» است که از «بنغازی» در حال حرکت به سوی طرابلس(پایتخت) است. حمله نظامی حفتر به پایتخت لیبی موجی از اعتراضات و انتقادها را در پی داشته و تا همین الان نیز هزاران کشته و زخمی بر جای گذاشته است.

در ماه ژانویه نیروهای حفتر توانستند مناطقی از جنوب لیبی را که حوزه‌ های نفتی این کشور بودند به تصرف خود درآورند. حفتر که در شوروی سابق آموزش دیده مدعی است به دلیل جلوگیری از به قدرت رسیدن اسلام گراها در حال لشکرکشی به طرابلس است. از روز سوم آوریل او و شبه‌ نظامیانش قصد تصرف پایتخت را کرده‌ اند؛ جایی که دولت وفاق ملی به ریاست فائز السراج در آن مستقر است و از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته می‌ شود. ژنرال خلیفه حفتر قدرتش را مدیون کمک‌ های کشورهای مختلفی از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و فرانسه و حتی روسیه است.

روسیه از حفتر حمایت می‌کند و معتقد است او و متحدانش در بنغازی و شهر طبرق باید در آینده لیبی نقش داشته باشند.

اما ماجرای اصلی مربوط به گفت و گوی تلفنی دونالد ترامپ با حفتر است که جهان را شوکه کرد.

این حمایت آشکار از مرد قدرتمند شرق لیبی به ضرر دولت السراج که جامعه جهانی آن را به رسمیت شناخته، به رغم به رسمیت شناختن این دولت به عنوان تنها دولت مشروع لیبی صورت می گیرد و همانطور که در بیانیه ریاست جمهور آمریکا آمد، با تقدیر از «نقش مهم ژنرال حفتر در مبارزه با تروریسم و تضمین امنیت منابع نفتی لیبی» صورت گرفت.

با اینکه گفت و گوی تلفنی ترامپ و حفتر باعث خشم سراج و حتی تظاهرات علیه آمریکا شد، اما سراج کمی بعد تمرکز خود را به دست آورده و اعلام کرد در گفت و گو با طرف آمریکایی(وزیر خارجه) دریافته که پیام آمریکا کاملا روشن است: دولت ترامپ مخالف حمله به طرابلس است. با این حال معلوم است که سراج و دولت او به شدت نگران حمایت احتمالی واشنگتن از حفتر هستند.

در زمینه توازن قوا میان حفتر و سراج باید گفت که ژنرال حفتر از حمایت مصر، عربستان، امارات متحده عربی و روسیه و آمریکا به صورت علنی برخوردار است. اما رئیس دولت وفاق ملی که قدرت اقدامات آن چنانی علیه گروه های مسلح قدرتمند در طرابلس ندارد و به باور غربی ها ضعیف است و توانش برای رهبری چندان به مذاق شان خوش نمی آید از حمایت ترکیه و قطر برخوردار است.

آنچه از صحنه درگیری‌ ها در لیبی به دست می‌ آید تصویر پیچیده‌ ای ارائه می‌ دهد؛ اما به نظر می‌ رسد به گفته وبگاه لوبلاگ، لیبی صحنه اتحاد موقتی کشورهای دوست و دشمن شده به طوری که آمریکا، روسیه، فرانسه، امارات، عربستان و مصر به این موضوع فکر می‌کنند که ممکن است حفتر گزینه مناسبی برای رهبری لیبی باشد و در این میان فائز السراج است که تنها مانده است.

در اینجا جا دارد نخست وزیر تنها و بی اختیار لیبی را بیشتر بشناسیم:

زندگی نامه

«فائز مصطفی السراج» متولد 20 فوریه سال 1960 و فرزند یک خانواده ثروتمند و با نفوذ شهر «طرابلس» است.

پدر او به نام «مصطفی» سیاستمدار بود و در دوران حکومت ملک «ادریس» که پادشاهی 18 ساله او با کودتای نظامی «معمر قذافی» سرنگون شد، نخست وزیر لیبی بود که صاحب مغازه ها و املاک زیادی بود.

شبکه خبری الجزیره مصطفی سراج را یکی از بنیانگذاران کشور نوین لیبی پس از کسب استقلال از ایتالیا توصیف کرده است.

فائز فارغ التحصیل رشته معماری است.

فائز السراج در دوران حکومت معمر قذافی سیاستمدار مهمی نبود ولی در وزارت مسکن صاحب مقام بود.

پس از شورش سال 2011 او عضو کمیسیون گفتمان ملی شد، نهادی که تلاش می کرد در لیبی وحدت ایجاد کند. او سپس از منطقه «اندلس» شهر طرابلس کاندیدای عضویت در مجلس نمایندگان جدید لیبی شد.

در سال 2014 او در کابینه «احمد معیتیق» وزیر مسکن و صنایع همگانی شد. برخی منتقدان، سراج را سیاستمداری می دانند که عامل قدرت های خارجی است.

پس از انتخابات 2014 لیبی، دولت لیبی بین کنگره ملی عمومی جدید در طرابلس و مجلس نمایندگان در طبروق که جهان به رسمیت می شاخت، به دو دسته تقسیم شد.

ریاست جمهوری

در اوایل اکتبر 2015 «برناردینو لئون» نماینده سازمان ملل در لیبی، تشکیل دولت وحدت ملی به رهبری فائز السراج، سه معاون از مناطق شرق، غرب، و جنوب، و دو وزیر برای تکمیل شورای ریاست جمهوری را برای این کشور پیشنهاد داد. با این حال این پیشنهاد از سوی هر دو طرف رد شد.

فائز السراج، و شش عضو شورای ریاست جمهوری و کابینه پیشنهادی در 30 مارس 2016 وارد طرابلس شدند. روز بعد اعلام شد دولت وفاق ملی کنترل دفاتر نخست وزیری را به دست گرفته و «خلیفه القویل» نخست وزیر منتصب کنگره ملی عمومی به مصراته گریخت.

در 14 اکتبر 2016 نیروهای وفادار به کنگره ملی عمومی ساختمان پارلمان علیا را به دست گرفته و بازگشت کابینه قویل را اعلام کردند. سپس بین وفاداران به سراج و نیروهای قویل درگیری رخ داد.

دولت وفاق ملی

سراج از زمان آغاز به کار دولت وفاق ملی در دسامبر 2015 به عنوان بخشی از توافق نامه سیاسی تحت رهبری سازمان ملل، نخست وزیر بوده است.

انتخاب او به عنوان نخست وزیر تصمیمی آشتی جویانه تلقی می شود چون او به هیچ یک از گروه های سیاسی رقیب تعلق ندارد.

سراج پیش از ورود اولیه اش به طرابلس در مارس 2016 از دو مورد تلاش برای ترور، جان سالم به در برد.

در طول دو سال گذشته دولت ملی عمومی برای یافتن جای پایی به عنوان یک نهاد حکومتی مشروع در کشور تلاش می کرد و لیبی همچنان دچار دودستگی بود. گروه وزرای پیشنهادی دولت توسط مجلس نمایندگان رد شدند که این مسئله باعث شد سراج دولتی را تشکیل دهد که از مجلس رای عدم اعتماد بگیرد. درگیری میان شبه نظامیان رقیب تشدید شد و شهروندان لیبیایی با مشکلات اقتصادی از جمله تورم، فساد، و قاچاق روبرو شدند که باعث شد ذخایر مالی این کشور پایان یابد.

نمایندگان سازمان ملل که در ابتدا دولت وحدت ملی را تشکیل داده بودند، از همان زمان در مورد توانایی آن برای پیشرفت ابراز نگرانی کردند. در دسامبر 2016 شورای امنیت اعلام کرد توافق سیاسی لیبی نتوانسته انتظارات را برآورده کند. این توافق متوقف شد.

ماه ها پس از این اقدام، در نشست شورای امنیت سازمان ملل در آوریل 2017 هشدار داده شد که لیبی می تواند به دوره درگیری بازگردد و گفت که دولت برای ارائه خدمات اساسی در حال جدال است.

در ژوئیه 2018 لیبی طرح اتحادیه اروپا با هدف توقف مهاجرت از لیبی را رد کرد.

در 10 آوریل 2019 «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در مقر این سازمان گفت که هنوز امیدوار است از درگیری خونین در طرابلس جلوگیری به عمل آید. دو روز پیش از آن نیروهای وفادار به فائز سراج حرکت به سمت پایتخت را آغاز کردند.

زندگی خصوصی

او با یک معمار ازدواج کرده و سه دختر دارد.