قاره هفتم از جنس پلاستیک

قاره هفتم کجاست؟

اقیانوس‌ها، بیش از 70 درصد از کره‌ زمین را تشکیل می‌دهند. اما اکنون محل تجمع زباله‌های شناور تولید شده به دست انسان‌ها شده‌اند. این قاره‌ پلاستیکی، توده‌های عظیم از اشیا پلاستیکی تنیده در هم هستند که در ابعاد مختلفی به‌هم متصل شده‌اند. دانشمندان نام توده‌های شناور زباله در اقیانوس‌ها را «قاره هفتم پلاستیکی» نامیده‌اند؛ قاره‌ای مرگبار از جنس زباله‌های پلاستیکی ساخته شده به دست انسان، که آینده زندگی سازنده‌اش را به نابودی می‌کشاند.

قاره هفتم چگونه کشف شد؟

براساس مطالعات انجام شده توسط یک گروه از دانشمندان با نام گروه اکتشاف قاره هفتم که در سال 2014 برای اولین بار در مجله PLOS ONE منتشر شد، مناطق آلوده به زباله‌های پلاستیک‌ در اقیانوس‌ها معرفی شدند. این مطالعات و نتایج برگرفته از تصاویر هوایی این گروه بودند. آنها نه تنها نقاط آلوده از این توده‌های پلاستیکی را بررسی می‌کنند، بلکه به چگونگی حرکت این توده‌های پلاستیکی با جریان آب، تجزیه و تحلیل نانو ذرات و رشد و تکثیر غیر قابل کنترل گونه‌های دریایی نیز می‌پردازند. تحقیقات این گروه در مناطق برمودا، مجمع الجزایر آزور، آتلانتیک شمالی، جزیره پاک در اقیانوس آرام، مجمع الجزایر تریستان در آتلانتیک جنوبی و در انتها در مجمع الجزایر چاگوس در اقیانوس هند انجام شده است. این پدیده با عنوان «ظهور ناگهانی» موضوع مورد اشاره تعدادی از دانشمندان در مستندات علمی گوناگون از 15 سال قبل بوده است.

قاره هفتم شامل چه مناطقی است؟

این مناطق شامل 5 ناحیه است که به نام Gyres معرفی شده‌اند. این نواحی در جهت حرکت پنج گرداب بزرگ دریایی شناسایی شده‌اند. در این گرداب‌های دریایی، میلیاردها زباله در ستون‌هایی با جریان‌های اقیانوسی و بر اساس نیروی جاذبه زمین، به آرامی و با حرکت دورانی به سمت عمق اقیانوس حرکت می‌کنند.

«لوئیس گربر» مسئول موسسه Race of Water، اسپانسر این مطالعات است و هزینه‌ای بالغ بر 2.5 تا 3 میلیون دلار پرداخت کرده است. به زعم او اگر جزایری در مناطق آلوده اقیانوس‌ها وجود داشته باشد، آنها به صورت طبیعی مانند یک مانع عمل می‌کنند و باعث افزایش حجم این زباله‌ها می‌شوند. گشت‌های هوایی انجام شده طی 270 روز در این مطالعات، توده‌های زباله پلاستیکی در مقیاس‌های بزرگ را در پنج ناحیه از اقیانوس شناسایی کردند. نمونه برداری از شن و ماسه جزایر وجود نانو ذرات پلاستیک‌ها را نیز تایید کرده است.

علاوه بر این‌ها، بر اساس همین مطالعات بین‌المللی که بین سال‌های 2007 تا 2013 با عنوان «ارزیابی جامع از زباله‌های شناور بر روی سطح دریاها» صورت گرفته، عنوان شده که علاوه بر این پنج ناحیه Gyres اقیانوسی، در نزدیکی سواحل استرالیا، در خلیج بنگال و در مدیترانه نیز این توده‌های زباله شناور وجود دارند.

ماده تشکیل دهنده قاره هفتم چیست؟

اعداد این گزارش‌‌ها بسیار حیرت آور است. 296,000 تن زباله با 5000 میلیارد جسم در تمامی ابعاد، شامل بقایای مواد پلاستیکی، کیسه‌های نایلونی، قوطی و انواع جزئیات پلاستیکی هستند. این زباله‌ها توسط باد، جریانات رودخانه‌ای و از طریق تخلیه زباله‌ها از کشتی‌ها از اواخر سال 1990 به اقیانوس‌ها و دریاها وارد شده‌اند.

براساس مطالعات دیگر، سواحل جهان در سال 2010، مملو از حجمی به اندازه 275 میلیون تن زباله پلاستیکی هستند که 4.8 تا 12.7 میلیون تن از این میزان به اقیانوس‌ها راه یافته‌اند. آمار متفاوت منتشر شده نشان می‌دهد که اکثر قریب به اتفاق این زباله‌ها در سطح آب، در نقاط دور از ساحل شناور هستند.

مقصد نهایی زباله‌ها در اقیانوس‌ها کجاست؟

در این زمینه هنوز مطالعات علمی کاملی صورت نگرفته است، اما چند فرضیه مطرح است: زباله‌ها به اعماق اقیانوس‌ها می‌روند، به وسیله اشعه ماوراء بنفش تخریب می‌شوند، تجزیه بیولوژیکی شده و یا توسط موجودات دریایی خورده می‌شوند!

طی آخرین گزارش منتشر شده توسط صلح سبز، هر ساله چیزی حدود یک میلیون پرنده و 100 هزار موجود دریایی بر اثر خوردن مواد پلاستیکی از بین می‌روند. بیشترین خطری که این گونه‌های جانوری را تهدید می‌کند، خطر ابتلا به انسداد روده، خفگی، آسیب و یا عفونت خصوصا در لاکپشت‌های دریایی، پرندگان و آبزیان است.

اما نگرانی دیگر تاثیر پلیمرها بر تکثیر گونه‌ها است که توسط دانشمندان «گسترش گونه‌های مهاجم خاص» نامیده شده است. زباله‌ها و توده‌های تشکیل شده از آنها می‌توانند محل مناسبی برای رشد و تکثیر برخی از گونه‌های خاص دریایی مانند بعضی از جلبک‌ها باشند. تکثیر و رشد خارج از کنترل این گونه‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی دانشمندان درگیر مطالعات زباله‌های پلاستیکی موجود در اقیانوس‌ها است. بر اساس اظهار نظر تعدادی از این دانشمندان، گسترش گونه‌های مهاجم خاص می‌تواند تهدیدی جدی برای اکوسیستم دریا و اقیانوس باشد.

آیا سوراندن زباله راه حل مناسبی برای از بین بردن آنها است؟

با با سوزاندن زباله‌ها حجم زیادی از دود و مواد شیمیایی وارد هوا می‌شود. با سوختن پلاستیک‌ها، دیوکسین تولید می‌شود که کشنده‌ترین گاز است و هر چند در طبیعت وجود ندارد، ولی ما مسئول تولید آن هستیم و باید بدانیم که سوزاندن زباله خطرناک است و با تولید دیوکسین در کشورها موج سرطان نیز شکل می گیرد.

در آخر اگر شما هم با خواندن این مطلب نگران آینده زمین شدید و به فکر راه حل هستید، پیشنهاد می‎کنیم مطلب «چگونه زباله کم‌تری تولید کنیم؟» را بخوانید.

منبع: خبرگزاری مستقل محیط زیست