نقش علوم انسانی در رونق تولید/میانبر ساخت تمدن نوین اسلامی


نقش علوم انسانی در رونق تولید/میانبر ساخت تمدن نوین اسلامی

کارشناسان تاکید کردند: برای رسیدن به تولید همه جانبه درست است که سوخت نیاز داریم، زیرساخت و ثروت و نیروی متخصص و علم و تجربه نیاز داریم اما برای تحقق همه این موارد، علوم انسانی دخیل است. علوم انسانی که برخی شاخه هایش متداخل با پزشکی و مهندسی است.

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: حضرت آیت الله العظمی «خامنه ای»، رهبر معظم انقلاب اسلامی در طلیعه آغاز سال 1398 بنابر رسم هر ساله عنوان و شعاری را ویژه سال پیش رو مطرح کردند، بر این اساس سال جدید «رونق تولید» نام گرفت که ناظر بر ابعاد مختلف گسترش تولید در عرصه های گوناگون می شد.

با توجه به اینکه رونق تولید، از یک جهت تنها به تولیدات اقتصادی و صنعت منحصر نمی شود و از طرف دیگر اساسا طراحی، پیشبرد و مدیریت امر تولید نیازمند آن است که پژوهشگرانی کارآمد در رشته های دیگر وارد میدان شوند، بر آن شدیم تحقق رونق تولید را از بُعد آثار تولید و تقویت علوم انسانی در این میدان بررسی کنیم.

در این راستا با تنی چند از پژوهشگران و استادان دانشگاه به گفت وگو نشسته ایم که در ادامه حاصل نظرات آنها تقدیم حضورتان می شود:

رونق تولید بدون پیشرفت علم ناممکن است

نقش علوم انسانی در رونق تولید/میانبر ساخت تمدن نوین اسلامی

«علیرضا صدرا» در مورد رونق تولید علم در جامعه و تاثیر آن در ایجاد پل ارتباطی میان صنعت، تعالی علمی و وضعیت جامعه، اظهار کرد: نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) با عنوان «رونق تولید» ابعاد وسیع و گسترده ای در عرصه های مختلف دارد.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: سال نو یک نقطه عطف در تجدید حیات ملی است، به ویژه در شرایطی که گام دوم انقلاب اسلامی از سوی مقام معظم رهبری مطرح می شود، گام دوم که جهاد اکبر و سازندگی ملی محسوب شده و همواره به عنوان مساله ای مهم از سوی رهبری مورد تاکیده بوده است. چهل سال اول بعد از انقلاب اسلامی جهاد اصغر بود، نظام سازی صورت گرفت، تثبیت نظام با دفاع مقدس، با سازندگی و توسعه زیربنایی انجام شد و اکنون در آغاز جهاد اکبر ما با چالش ارتقای کارآمدی ملی به ویژه دولت سازی کارآمد و راهبرد الگوسازی پیشرفت و با چشم انداز تمدن نوین اسلامی مواجه هستیم.

صدرا تصریح کرد: البته سالیان طولانی است که مقام معظم رهبری، راهبرد سالیانه نظام را در چارچوب راهبرد کلان طولانی مدت تا مرز تمدن سازی نوین اسلامی مطرح می کنند و عمدتاً نیز تاکید بر درون زایی و برون گرایی است، چه از حیث اقتصادی، چه از حیث سیاسی و چه از حیث فرهنگی و اجتماعی.

صدرا با بیان اینکه رونق و تولید اقتصادی در واقع در راستای همین برنامه قرار دارد، گفت: قطعا بدون پیشرفت علمی و فنی هر گونه حرکت رو به جلو ناممکن و یا حداقل هزینه بر است و خطاهای زیادی داشته و به حد نهایی نیز نخواهد رسید، در نتیجه تولید علم نیروی مولده و محرکه و هدایت گر پیشرفت است، از طرف دیگر باید به ین مساله توجه کنیم که اولا مشکلات ما واقعا چیست و در وهله دوم راه حل آن را پیدا کنیم تا برای رفع مشکلات و ایجاد یک نگاه تولیدمحور بر اساس علم به یک راهبرد برسیم.

این پژوهشگر با بیان اینکه تبیین علمی مسایل کشور، ترسیم عملیاتی راهکارها و ترویج عمومی آنها در میان نخبگان و توده مردم و مسئولان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است، خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم علم را در عرصه های مختلف عملیاتی کرده و به میدان بیاوریم، خواهیم دید که روزی می رسد که اهداف صرفاً از طریق مسایل مادی و به ویژه فروش نفت به مقصد نرسند. سرمایه اصلی ما باید نگاه راهبردی به سرمایه های انسانی به ویژه در حوزه فکری و علمی باشد.

اقتصاد؛ موضعی که دشمن از آن به ما ضربه می زند

نقش علوم انسانی در رونق تولید/میانبر ساخت تمدن نوین اسلامی

همچنین، حجت الاسلام «سید سجاد ایزدهی» نیز با اشاره به نامگذاری سال جدید با عنوان «رونق تولید» از سوی مقام مقم معظم رهبری، اظهار کرد: امسال نیز مانند چند سال گذشته معظم له شعار را به سمت مسایل اقتصادی سوق دادند. اگر بخواهیم از این مساله تبارشناسی کنیم و اینکه چرا ایشان همواره ذیل هر بحثی از جمله الگوی اسلای ایرانی پیشرفت، نهضت نرم افزاری علمی، بیانیه گام دوم و و... همواره بحث اقتصاد را مورد التفات قرار می دهند، باید ابتدا به نقاط قوت و ضعف مان توجه کنیم.

مدیر گروه فقه سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: علت تاکید مقام معظم رهبری از آن جهت است که یکی از نقطه ضعف هایی که دشمن می تواند بر اساس آن به نظام آسیب بزند، مسایل اقتصادی است. اگر این مولفه رونق و رواج پیدا کند، کارآمدی و کارکرد نظام تقویت می شود لذا تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر اقتصاد همواره پیش نیازهای مهمی دارد و اگز آن پیش نیازها تامین نشوند اقتصاد هم رویکرد مطلوب ندارد، برای مثال ما اکنون اقتصاد داریم اما با رویکرد لیبرالیستی، کاپیتالیسیتی و ... .اگر نسبت به این مسایل تعیین تکلیف نشود طبیعتا راه به جای نمی بریم، در نتیجه مقام معظم رهبری همواره تاکید بر مولفه هایی نظیر اقتصاد مقاومتی می کنند که پیش فرض های کلامی و فلسفی دارد.

این استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: برای توضیح این نکته باید بگویم که وقتی دوران قرون وسطا در غرب به پایان رسید، رویکرد اصلی ممالک غربی مسایل اقتصادی بود در نتیجه با ایجاد کارخانجات متعدد، سعی در رشد جامعه در حوزه صنعت کرد و برای آنکه به قدرت برسند از هر ظرفیتی استفاده کردند، از جمله بحث فمنیسیم را مطرح کردند تا زنان را به کارخانجات بکشند و از نیروی ارزان استفاده کنند، بعدها بحث دموکراسی را به گونه ای دیگر مطرح کردند تا از زنان به عنوان نیروهای پشت پرده این دموکراسی استفاده کنند و در نهایت نیز ایسم هایی را ایجاد کردند تا پشتوانه محور اقتصادشان قرار بگیرد.

حجت الاسلام ایزدهی ابراز کرد: این سبک اقتصادی به مثابه سبک زندگی های رایج آنها است، یعنی اگر امروز به تولیدات غربی نگاه می کنیم یک پشتوانه نظری دارد و متناسب با سبک زندگی غربی است، آنها این تفکر را رواج می دهند و در کشورهای جهان سوم نیز روالی شکل می گیرد که طی آن تولیدات در ذات و بطن خود الگوی تمدن غربی را به همراه دارند. می خواهم به این نتیجه گیری برسم که غرب به واسطه اقتصاد و تولیداتی که دارد وارد کشورهای جهان سوم شده و به هر صورت سرمایه های آنها را جمع می کند.

وی تاکید کرد: امروز اگر قرار باشد که بحث رونق تولید را مد نظر قرار دهیم باید بستر مناسب فراهم شود و قانون گذاران قانون مناسب بگذارند. اگر قرار باشد که رونق تولید در اقتصاد شکل بگیرد باید پیش فرض آن رونق تولید در علم باشد.

ایزدهی در پایان خاطرنشان کرد: اگر چنین نشود رویکرد اقتصادی مناسبی هم جریان پیدا نمی کند؛ برای مثال اکنون بانک داریم اما بانکداری ما متناسب با سبک زندگی غربی است یعنی اصل بر این است که سرمایه سرمایه داران جمع شود، بنابر این در چنین رویکردی ذات بانک عدالت نیست، ذات بانک از بین بردن فقر نیست، اگر از نظر فلسفی، علمی، فقهی، راه یک مساله را عوض کنیم و از چارچوب و مسیر غرب گرایی خارج کنیم آن زمان است که نتیجه می دهد.

نقش علوم انسانی در رونق تولید

نقش علوم انسانی در رونق تولید/میانبر ساخت تمدن نوین اسلامی

علاوه بر این، «مصطفی عباسی مقدم» نیز با اشاره به مفهوم رونق تولید در ساحت های مختلف جامعه، گفت: اساسا برای آنکه فهم درستی از رونق تولید داشته باشیم باید تولید را به درستی معنا کنیم، قطعا زمانی که تولید را به طور کامل معنا کردیم خود به خود جایگاه علوم انسانی در آن آشکار می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه کاشان ادامه داد: اگر به تولید و رونق آن فقط در چارچوب ادبیات متعارف در جامعه نگاه کنیم، یعنی تولید را فقط منحصر در صنایع فلزی و غیرفلزی که منجر به ساخت محصول و دستگاه های مختلف می شود بدانیم، طبعا با این نگاه در فرآیند تولید جایگاه چندانی برای علم به ویژه علوم انسانی حداقل در شرایط موجود متصور نیست البته بماند که خود صنعت متعارف هم اگر بخواهد در جامعه خوب استفاده و تولید شود لازمه اش ادبیات علوم انسانی است اما فعلا با وضعیت موجود و رایجی که از دهه های قبل حاکم بوده است، صنعت چندان به ابعاد دیگر ماجرا توجه نداشته و عمدتا به دنبال تولید محصول بوده است.

عباسی مقدم تصریح کرد: امروز مسایل و دغدغه های جامعه با یکدیگر پیوند دارند، فرهنگ و اقتصاد، معیشت و سلامت، ابعاد نظامی و سیاسی و اقتصادی با هم پیوند جدی دارند لذا باید توجه ویژه ای بر معنای همه جانبه تولید داشته باشیم، پس تولید در معنای اعم به اقتصاد نظر دارد اما از جهات دیگر به معنای تولید فرهنگی است که بخشی از مصرف انسان معاصر را تشکیل می دهد و به بیان دیگر کالاهای فرهنگی جزو لاینفک از زندگی انسان امروز است.

این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: محصولات سمعی و بصری، کتاب، محصولات رسانه ای که همه انسان ها با آن درگیر هستند، تولید فرهنگی محسوب می شوند، امروز هر انسانی که یک موبایل در دست دارد و با رسانه های مختلف در ارتباط است، هر کسی که به کتابخانه ای می رود، به محافل فرهنگی و تفریحی و اجتماعی وارد می شود مرتبا در معرض محصولات فرهنگی است و تولید این محصولات فرهنگی نیازمند نگاه انسانی است.

عباسی مقدم در ادامه ابراز کرد: در نتیجه شرط اول آن است که نگاه جامعی به تولید داشته باشیم چراکه وقتی چنین باشد رونق تولید به معنای نگاه همه جانبه و متوازن و هماهنگ به همه ابعاد نیازهای انسانی است، انسان فقط نیاز مصرفی یا نیاز اقتصادی و مثلا تجاری ندارد، حتی فقط نیاز فرهنگی هم ندارد، همه نیازها با هم تعریف می شود و اگر انسانی را با همه امکانات و نعمت ها و محصولات فرهنگی و اقتصادی تامین کنید اما امنیت روانی و اعتقادی برایش ایجاد نکنید که در معرض شبهات قرار نگیرد یا اگر قرار بگیرد بتواند خودش را در امان نگاه دارد، این انسان موفق و کامیاب نخواهد بود.

وی تاکید کرد: از طرف دیگر حتی اگر همه نیازهای فرهنگی و اقتصادی، نیازهای امنیتی و سیاسی یک انسان را تامین کردیم اما جامعه به لحاظ اخلاقی آمادگی نداشته باشد و این انسان با محیط اخلاقی مواجه نباشد هرگز احساس خوبی نخواهد داشت، این چنین شرایطی در صورتی ایجاد می شود که محصولات فرهنگی در کنار سایر محصولات در جامعه دیده نشود.

عضو هیات علمی دانشگاه کاشان در پایان خاطرنشان کرد: در گام بعد به نقش علوم انسانی می رسیم، برای رسیدن به تولید همه جانبه درست است که سوخت نیاز داریم، زیرساخت و ثروت و نیروی متخصص و علم و تجربه نیاز داریم اما برای تحقق همه این موارد، علوم انسانی دخیل است. اگر بخواهیم جامعه از نظر روانی و روحی سرحال و شاداب باشد باید سعادت آن را از طریق علوم انسانی بررسی کنیم، علوم انسانی که برخی شاخه هایش متداخل با علوم پزشکی هستند، حتی با علوم فنی و مهندسی.

پایان پیام/248

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه دینی و مذهبی

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


دانلود آهنگ خاص و بی نظیر اجتماعی سارینا از شاهین نجفی