سبک زندگی آینده‌ی سیاره‌ ما را مشخص می‌کند

معمولا به چگونگی تولید انرژی مصرفی توجه زیادی می‌شود و این تمرکز کار درستی است. صنعت انرژی یکی از تولید‌کنندگان بزرگ کربن در سطح جهان است. باوجوداین‌، با تمرکز شدید بر تولید انرژی تجدیدپذیر، سایر گزینه‌ها در نظر گرفته نمی‌شوند. در سال ۲۰۱۷، انگلستان ۳۶۶.۹ میلیون تن گاز کربن‌دی‌اکسید تولید کرد. تنها ۲۹ درصد از این میزان را می‌توان به‌طورمستقیم به تأسیسات و نیروگاه‌های سنّتی تولید برق نسبت داد. در‌این‌زمینه کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان عادی مقصر اصلی هستند.

اگر درباره‌ی حل بحران تغییرات اقلیمی جدی هستیم، تنها روی‌آوردن به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر کافی نیست؛ بلکه باید مصرف انرژی خود را نیز کاهش دهیم. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که هدررفت انرژی خود را از بین ببریم. زمان آن رسیده که نگاهی طولانی به آینه بیندازیم و رابطه‌ی خود با انرژی را ارزیابی کنیم.

سیاره‌ی ما؛ مسئولیت ما

مستند BBC درباره‌ی تغییرات اقلیمی که دیوید اتنبروِ مستندساز آن را ساخته و وحشت ناشی از تغییرات اقلیمی حاصل از کارهای انسان را مستندسازی کرده بود، نگاهی به آینده انسان دارد. در ۵ آوریل، مستند سیاره‌ی ما (Our Planet) در نتفلیکس در ۱۹۰ کشور نمایش داده شد. این مستند را نیز دیوید اتنبرو تهیه کرده بود که تمرکز اصلی آن روی تهدید‌های انسانی برای زیستگاه‌های طبیعی است. هدف این مجموعه معطوف‌کردن توجه‌ها به تأثیرات مخرب تغییرات اقلیمی و درخواست تغییرات محسوس در سبک زندگی ما برای کمک به حفاظت از این سیاره است.

نتفلیکس پیش‌بینی کرده این مجموعه از مستندها را یک میلیارد نفر در سراسر جهان تماشا خواهند کرد. بااین‌حال، طنز غم‌انگیز این است که اگر این مستند به هدف مدنظرش دست یابد و یک میلیارد نفر در سراسر جهان آن‌ را تماشا کنند، تأثیر بسیاری روی جوّ خواهد گذاشت. تحلیل‌های اشنایدر الکتریک (Schneider Electric) نشان می‌دهد رسیدن به این هدف فقط نیم میلیون تن CO2 را ازطریق دستگاه‌هایی تولید می‌کند که مردم با آن به تماشای این مستند می‌نشینند. این تحلیل حتی میزان انتشار گازی را محاسبه نکرده که پلتفرم نتفلیکس یا اینترنت تولید می‌کند. شایان ذکر است بینندگانی که مستند BBC را در پلتفرم iPlayer تماشا می‌کنند، انرژی بیشتری مصرف خواهند کرد و باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای بیشتری می‌شوند.

برنامه‌های محبوبی مانند «سیاره‌ی ما» برای تمرکز اذهان عمومی بر تأثیر سوخت‌های فسیلی و تأکید بر این موضوع بسیار حیاتی هستند که سبک زندگی ما مانعی بر سر راه آینده‌ی پایدار است. درحالی‌که برای کاهش ضایعات پلاستیکی و بازیافت و کاهش وابستگی خود به وسایل نقلیه‌ی بنزینی و دیزلی تلاش می‌کنیم، تأثیر افزایش بهره‌وری زندگی ما به افزایش نمایی نیاز انرژی دامن می‌زند. بنابراین، از فشار افزاینده‌ای باید بیشتر آگاه باشیم که زندگی الکتریکی و براساس اطلاعات ما روی سیاره‌ی زمین وارد می‌کند.

بنابر گزارش ACEEE، اینترنت به‌طور متوسط ۵ کیلووات‌ساعت انرژی برای پشتیبانی استفاده از هر گیگابایت داده استفاده می‌کند و مصرف‌کنندگان مسئول تأمین ۳۸ درصد از انرژی موردنیاز هستند. اگرچه گوگل ازلحاظ تولید کربن کسب‌وکاری خنثی است، انرژی لازم برای ۱۰۰ جست‌وجو در گوگل با مقدار انرژی لازم برای روشنایی لامپی ۶۰ وات به‌مدت ۳۰ دقیقه برابر است. در هر ثانیه، حدود ۴۰,۰۰۰ مورد جست‌وجو در گوکل انجام می‌شود که برابر با ۱.۲ تریلیون جست‌وجو در سال است. این میزان به تولید ۲۵۰,۰۰۰ تن CO2 منجر می‌شود که با میزان تولید‌شده‌ی ناشی از ۱۲۰۰ سفر رفت‌و‌برگشت به ماه برابر است.

چهار رویکرد روبه‌رشد در مصرف انرژی

مصرف وظیفه‌شناسانه

به‌گفته‌ی مایک هیوز، مردم نباید استفاده از گوگل یا تماشای نتفلیکس را متوقف کنند؛ بلکه از مقدار انرژی مصرفی در زندگی روزانه‌شان باید باخبر باشند. کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی و استفاده از منابع انرژی سبزتر برای کاهش انتشار کربن حیاتی است؛ اما کافی نیست. مصرف‌کنندگان انرژی باید مصرف انرژی خود را با کاهش میزان هدررفت انرژی کاهش دهند. این‌ کار بدون شک نبرد دشواری خواهد بود.

پژوهش‌های اشنایدر الکتریک نشان می‌دهد که به‌طور متوسط ۷۴ درصد از مصرف‌کنندگان انرژی در انگلستان از پیش بر این باورند که برای کاهش مصرف انرژی خود به‌اندازه‌ی کافی عمل کرده‌اند و تنها ۱۰ درصد آن‌ها می‌خواهند در آینده، برای کاهش بیشتر مصرف انرژی تلاش کنند.

بااین‌حال، این امکان وجود دارد که عطش خود را برای انرژی کاهش داد، بدون اینکه موجب افت استانداردهای زندگی‌مان شود. راز این کار آن است که انرژی را بهینه‌تر مصرف کنیم یا هدررفت آن‌ را کاهش دهیم. این بدین‌معنی است که از عادت‌های بد خود درزمینه‌ی مصرف انرژی آگاه باشیم؛ مانند روشن‌گذاشتن چراغ‌ها وقتی کسی در خانه نیست و نگه‌داشتن دستگاه‌ها در حالت استندبای یا متصل نگه‌نداشتن شارژ‌رها به برق زمانی‌که استفاده نمی‌شوند.

تغییرات کوچکی مانند این‌ها، ممکن است واضح باشند؛ اما ناکامی در دسترسی به انرژی زمانی‌که تقاضا برای آن وجود دارد، باعث می‌شود قدر آن‌ را بیشتر بدانیم. این درحالی‌ است که پژوهش‌ها برای یافتن راه‌حل جادویی ادامه دارد که جوّ را از آلاینده‌ها پاک کند، فناوری امروزی به ما کمک می‌کند که هدررفت انرژی را به‌طور چشمگیری کاهش دهیم.

ازقضا، کلید این امر در دستان دیجیتال‌سازی قرار دارد. با استفاده از اینترنت اشیاء (IoT)، مردم و شرکت‌ها و دولت‌ها می‌توانند اطلاعات ارزشمندی جمع‌آوری کنند که باعث افزایش بهره‌وری در‌این‌زمینه می‌شود. برای مصرف‌کننده‌ای عادی، یک کنتور هوشمند متصل به IoT می‌تواند آگاهی درزمینه‌ی میزان مصرف انرژی و میزان هزینه‌ی ناشی از آن‌ را افزایش دهد و مردم را به کاهش در هر دو مورد تشویق کند. برای سازمان‌ها این حوزه بسیار بزرگ‌تر است. زیرساخت‌های مدیریت ساختمانی وجود دارند که به مدیران اطلاع می‌دهند انرژی در کجا هدر می‌رود؛ مانند اتاق خالی که سیستم تهویه‌ی آن روشن است و می‌تواند توصیه‌هایی بکند تا برای جلوگیری از آن انجام دهند. انجام این کار نه‌تنها میزان مصرف انرژی را کاهش می‌دهد؛ بلکه باعث صرفه‌جویی در هزینه نیز می‌شود.

بنابر گفته‌ی مایک هیوز، آمار آن‌ها نشان می‌دهد تنها ۱۸ درصد از میزان کلی صرفه‌جویی انرژی در ساختمان‌ها تا‌به‌امروز تحقق یافته است؛ یعنی ۸۲ درصد آن هنوز دست‌نخورده باقی مانده است. خانه‌های مسکونی به‌تنهایی مسئول ۲۳ درصد از انتشار کربن در بریتانیا هستند و ۶۵ درصد آن‌ها می‌توانند از بهبود بهره‌وری انرژی بهره‌مند شوند. زیرساخت‌ها این ظرفیت را دارند در حوزه‌های انرژی و صنعت به‌ترتیب ۷۹ و ۵۸ درصد صرفه‌جویی کنند.

درحال‌حاضر، مشوق کمی برای کسب‌وکارها یا مصرف‌کننده‌ها وجود دارد که هدررفت انرژی را به‌عنوان بخشی از مسئله‌ی تغییر اقلیم یا مسئولیت خود در نظر بگیرند. بنابراین، به نهادهای صنعتی و دولت‌ها نیاز داریم تا با همکاری یکدیگر استانداردهای قوی‌تر و مشوق‌ها و قوانین جدیدی اعمال کنند.

تولید انرژی تجدیدپذیر، تنها بخشی از راه‌حل برای کمک به حل مشکل تغییرات اقلیمی است. بااین‌حال، اگر می‌خواهیم آینده‌ای پایدار داشته باشیم، باید درباره‌ی مصرف انرژی تجدیدنظر کنیم و هدررفت و ضایعات انرژی را به فهرست رو‌به‌رشد ضایعاتی مانند پلاستیک و موادغذایی و پارچه اضافه کنیم. این ضایعات باید مهار شوند و کاهش یابند.

درنهایت، هم برای خودمان و هم برای سیاره‌مان، همیشه آسان‌تر است که در مصرف انرژی حتی به‌میزان یک واحد صرفه‌جویی کنیم تا بخواهیم همین میزان انرژی را تولید کنیم.