سیل در ایران، درگیریها در لیبی و تحولات سودان؛ تحلیل هفته روزنامه جمهوری اسلامی
شفقنا- روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله نوشت: در هفتهای که روزهای پایانی آن را سپری میکنیم به نیمه ماه شعبان نزدیک شدیم و در آستانه یکی از پرفضیلتترین ایام قرار گرفتیم. وقتی نیمه شعبان فرا میرسد، گلواژههای انتظار، به دنبال کلید واژههای ظهور و تجلی عدالت میگردند تا بار سنگین قرنها هجران و مصیبت بشری را بر زمین بگذارند و […]
شفقنا- روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله نوشت: در هفتهای که روزهای پایانی آن را سپری میکنیم به نیمه ماه شعبان نزدیک شدیم و در آستانه یکی از پرفضیلتترین ایام قرار گرفتیم. وقتی نیمه شعبان فرا میرسد، گلواژههای انتظار، به دنبال کلید واژههای ظهور و تجلی عدالت میگردند تا بار سنگین قرنها هجران و مصیبت بشری را بر زمین بگذارند و عقدههای ناگشوده تاریخ را در پیش پای صبح امید بگشایند.
این روزها چراغ امید در دل شیعیان و مستضعفان جهان جان میگیرد و دلهای منتظران با ضرباهنگ بیشتری به یاد کعبه مقصود، قبله موعود و مطلع خورشید فروزان مهدویت میتپد و چشمهای مانده در افق انتظار، صبح امید را جستجو میکند، تا که از راه برسد و خیمه سیاه و سنگین تباهی را از حیات خسته بشری برچیند.
موج بارشهای سیل آسایی که از ابتدای سال تاکنون بسیاری از شهرها و روستاهای کشور را درگیر کرده، این روزها همچنان در صدر اخبار رسانههاست؛ اما در این هفته موضوع سیل با محوریت استقامت غرورآفرین جوانان خوزستانی، در کانون توجه رسانههای داخلی قرار گرفته بود.
مقاومت مردم خوزستان همزمان با انتشار کلیپی از تشکیل سپر انسانی در برابر سیل موجب شد تا روزنامهها به طور جدی با تیترهایی همچون «افسانه حقیقی»، «یک ایران، یک خوزستان»، «تن به تن مقابل سیل»، «مقاومت جهادی خوزستان در برابر سیل»، «پتروس واقعی فداکار اینها هستند»، «نمی گذاریم خوزستان غرق شود» در صفحات نخست خود به این موضوع بپردازند. اما انتقادات نسبت به مدیریت بحران همچنان وجود دارد.
بحران ناشی از عدم آمادگی برای بارشهای یک ماه گذشته در کشور که از روزهای نخستین سال آغاز شد و به وقوع سیل و سیلاب در ۲۰ استان کشور انجامید، همچنان ادامه دارد و بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان به بخشهای کشاورزی، راهسازی، اقتصادی، تاسیسات زیربنایی و منازل مسکونی مردم خسارت زده است اما علیرغم این لطمات سنگین به اقتصاد تلاطم زده کنونی کشور، در برخی استانهای دیگر نوید سالی پررونق و پرآب را داده است.
در این میان علیرغم آلام عمیق ناشی از سیل و خسارات گسترده آن، بار دیگر همت و همدلی مردمان ایران صحنههای بدیعی از ایثار و نوعدوستی را به منصه ظهور گذاشت. سیل فروردین ۹۸ بار دیگر نشان داد که چه کسانی دوستند و چه کسانی دشمن. اسناد رسمی نشان دادند که دولت آمریکا به رغم تمامی ادعاها، مانع رساندن هرگونه کمک مالی به ایرانیان شد و حتی یک دلار نیز به حساب هلال احمر ایران واریز نشده است. تنها کمکهای محدود چند کشور اروپایی و چند کشور منطقه وارد کشور شد و مردم ایران به چشم خود بار دیگر شاهد بیاعتنایی غربیها شدند و دریافتند که همچون روزهای سخت جنگ، تنها هستند و نمیتوانند از بیگانگان انتظار یاری و مساعدت داشته باشند.
گرچه در هفته جاری مقامهای اروپایی همچنان بر حفظ توافق برجام تاکید کردند ولی آنچه در عمل واقع شده این است که اروپا نتوانسته تعهدات برجامی خود را عملیاتی کند و روند زمان نشان میدهد که آنان در برخی موضوعات، ساز خود را با ترامپ کوک میکنند.
به نظر میرسد که درک برخی مقامات اروپایی از برجام اکنون از مرحله راهبردی – امنیتی به سطح سیاسی تقلیل یافته و چنین نگاهی در بلند مدت میتواند بقا و دوام برجام را با مشکل مواجه سازد. اگر اروپا زمانی در چارچوب رویکرد راهبردی به برجام مینگریست و آن را پیش میبرد، امروز در سطح مناسبات سیاسی دنبال میکند و ما با یک اروپای پساخروج آمریکا مواجه هستیم که تلاش میکند برجام را به بند موضوعات دیگر گره بزند. در چنین چارچوب و بستری از مناسبات، انتظار از یک اروپای واحد و مستقل، انتظار دوری است چرا که اروپا درحال گردش به سمت اروپای ترامپ است.
امروز در تقویم مناسبتها، به عنوان «روز ارتش» نامگذاری شده است. امسال روز ارتش جمهوری اسلامی هنگامی فرا میرسد که نیروهای نظامی علاوه بر انجام وظایف ذاتی خود به خدمت رسانی به مردم سیل زده مشغول هستند. این خدمات، جلوه زیبایی از مردمی بودن ارتش را به تصویر میکشد که در تاریخ این مرز و بوم ثبت و برای نسلهای آینده الگو خواهد بود.
این روزها استانهای مختلف سیل زده شاهد درخشش نیروهای نظامی در کنار نیروهای مردمی در کمک رسانی به آسیب دیدگان هستند و در این راه نیز از جان مایه میگذارند. این همدلی ارتش و مردم را قبل از همه، امام خمینی در روزهای بعد از پیروزی انقلاب متوجه شد و با اعلام ۲۹ فروردین به عنوان روز ارتش، مراتب قدردانی خود را از ارتش ابراز کرد و به ملت یادآور شد که ارتش و ملت در کنار هم باشند تا به این کشور آسیبی نرسد. ارتشیها هم از روزهای آغاز جنگ تحمیلی در مقابل تهاجم دشمنان ایران و اسلام ایستادند و در روزهای پرتلاطم، سنگربان پاسداری از جمهوری اسلامی بودند. از همین رو رهبر معظم انقلاب و فرمانده کل قوا دیروز در دیدار فرماندهان ارتش با اشاره به ایثارگری نیروهای ارتشی در کمک رسانی به حادثه دیدگان سیل اخیر فرمودند: «جلوههایی از شعار «ارتش فدای ملت» را در مناطق سیل زده دیدیم.»
بررسی رویدادهای خارجی هفته را با تحولات سودان و پیامدهای سرنگونی حکومت عمرالبشیر آغاز میکنیم. پس از سرنگونی عمرالبشیر که در پی اعتراضات مردم سودان صورت گرفت اکنون بحث چگونگی انتقال قدرت در این کشور مطرح است. شورای نظامی که با استفاده از فضای برآمده از اعتراضات مردم قدرت را دردست گرفته است به خوبی میداند که خواسته مردم سودان این نبوده است که یک دیکتاتور برود و دیکتاتور دیگری با لباس و ماهیت دیگر، حکومت را قبضه کند. براساس گزارشها، مردم سودان همچنان در خیابانها حضور دارند و خواستار استقرار حکومتی مردمی هستند، هر چند نظامیان وعده دادهاند که بزودی حکومت را به دولتی غیرنظامی تحویل خواهند داد ولی هم مردم و هم ناظران مسائل سودان چندان به این وعده نظامیان اطمینان ندارند. تازهترین گزارشها حاکی است که عمرالبشیر به همراه برادرش به زندان منتقل شدهاند. استقبال شورای نظامی سودان از روابط «متمایز» عربستان و امارات و همچنین تاکید نظامیان بر ادامه مشارکت در ائتلاف عربستان در جنگ یمن، نقش عربستان در تغییرات اخیر سودان را پررنگ کرده است.
گسترش درگیریهای خونین در لیبی که به دنبال حمله ژنرال حفتر برای تصرف طرابلس به وجود آمده است دیگر تحول مهم هفته بود. براساس تازهترین گزارشها، شمار تلفات درگیریهای اخیر لیبی به ۱۹۰ کشته و بیش از ۸۰۰ زخمی رسیده است.
ژنرال حفتر با حمایتهای خارجی به ویژه عربستان از دو هفته قبل برای ساقط کردن دولت قانونی لیبی عملیات گستردهای را آغاز کرده است ولی با این وجود، این عملیات به هدف آن که تصرف طرابلس میباشد نرسیده است. در این میان، برخی منابع از دستور جدید ژنرال لیبیایی به نیروهای تحت امر خود برای تصرف طرابلس، به هر قیمتی، خبر دادهاند که در آن صورت باید منتظر تشدید درگیریها و افزایش کشتارها بود.
اواخر هفته جاری، دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا، مصوبه کنگره آن کشور برای پایان دادن به مشارکت واشنگتن در جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن را وتو کرد. ترامپ در توجیه این اقدامش مدعی شد که این مصوبه جان سربازان آمریکا را به خطر میاندازد! این اولین بار در طول یورش ظالمانه عربستان به یمن میباشد که دو مجلس آمریکا متفقاً چنین تصمیمی را درباره جنگ یمن میگیرند که با کارشکنی ترامپ مواجه شد. مفهوم این اقدام دولت آمریکا آن است که ارتش سعودی و همدستانش را ترغیب میکند تا با دست بازتر به کشتار مردم یمن ادامه دهند و اطمینان داشته باشند که در این جنایت، همچنان از حمایتهای آمریکا برخودار هستند.
این هفته ایاد علاوی، نخستوزیر پیشین عراق که سابقه خصومت علیه جریانهای شیعه در عراق را دارد خواستار انحلال «حشدالشعبی» (نیروهای بسیج مردمی) شد. علاوی در توجیه خواستهاش، گفت از آنجائی که حشدالشعبی برای جنگ با داعش ایجاد شده بود و اکنون این گروه شکست خورده است بنابراین دیگر نیازی به حشدالشعبی نیست. در واکنش، چند گروه مهم عراقی با رد درخواست علاوی، تاکید کردند که حشدالشعبی یک گروه مردمی است و موجودیت و ادامه فعالیت آن مورد تایید مجلس عراق بوده و یک گروه قانونی است. اظهارات علاوی به موازات تلاش آمریکا برای انحلال حشدالشعبی مطرح میشود و به نظر میرسد ماموریتی از جانب دولت آمریکا باشد که به وی محول شده است.