چیزی به نام «واقعیت عینی» وجود ندارد


چیزی به نام «واقعیت عینی» وجود ندارد

ایتنا - فیزیکدان‌ها همواره بر این باور بوده‌اند که در مکانیک کوانتومی، دو ناظر واقعیات متفاوت و متضادی را تجربه می‌کنند و به‌تازگی نخستین آزمایش را در راستای اثبات این فرضیه انجام داده‌اند.

یوگن وایگنر (فیزیکدان برنده جایزه نوبل) در سال ۱۹۶۱ یک آزمایش فکری را ترتیب داد که نشان می‌داد سرشت عجیب و غریب جهان، موجب می‌شود دو ناظر (مثلاً وایگنر و دوستش)، تجارب متفاوتی از واقعیات داشته باشند.

به گزارش ایتنا به نقل از technologyreview، هفته گذشته ماسیمیلیانو پرویتی و همکاران وی از دانشگاه هریوت-وات در اسکاتلند، برای نخستین‌بار عملاً چنین آزمایشی را انجام دادند: آنها واقعیات مختلفی ایجاد کرده و به مقایسه آنها پرداختند. نتیجه آنکه حق با وایگنر بوده است؛ یعنی این امکان وجود دارد که این واقعیات با یکدیگر سازگاری نداشته باشند، به‌گونه‌ای که در یک آزمایش، نتوان بر سر حقایق عینی، به توافق رسید.

آزمایش فکری وایگنر در اصل بسیار ساده است و با یک فوتون قطبی‌شده شروع می‌شود که در هنگام اندازه‌گیری، می‌تواند پولاریزاسیون افقی یا عمودی داشته باشد. اما پیش از اندازه‌گیری، با توجه به قوانین مکانیک کوانتومی، فوتون در آن واحد، در هر دو حالت پولاریزه قطبی شدن وجود دارد که به آن «موقعیت ویژه» می‌گویند.

وایگنر یکی از دوستانش را در آزمایشگاه دیگری تجسم کرد که در حال اندازه‌گیری حالت این فوتون و ثبت نتیجه بود، در حالی‌که وایگنر از دور این مشاهده را انجام می‌داد. او هیچ اطلاعاتی در مورد اندازه‌گیری دوستش ندارشت و بنابراین می‌بایست فرض کند که فوتون و اندازه‌گیری آن در تمامی نتایج ممکن این آزمایش، در موقعیت ویژه قرار دارند.

چیزی به نام «واقعیت عینی» وجود ندارد

وایگنر حتی می‌تواند آزمایشی انجام دهد تا تعیین کند آیا این موقعیت ویژه وجود دارد یا نه. این یک نوع آزمایش تداخلی است که نشان می‌دهد فوتون و اندازه‌گیری، در حقیقت در یک موقعیت ویژه قرار دارند. از دیدگاه وایگنر، این یک «واقعیت» است؛ یعنی موقعیت ویژه وجود دارد و بدین‌ترتیب، اندازه‌گیری نمی‌توانسته رخ داده باشد!

اما این امر در تضاد آشکار با دیدگاه دوست وی قرار دارد که در واقع قطبی شدن فوتون را اندازه گرفته و آن را ثبت کرده است. این فرد حتی می‌تواند با وایگنر تماس بگیرد و بگوید اندازه‌گیری انجام شده است (به شرط اینکه نتیجه را فاش نکند). بنابراین، این دو واقعیت با یکدیگر در تضاد قرار دارند. پرویتی می‌گوید: «این موضوع، وضعیت عینی واقعیات را که توسط دو ناظر مشخص می‌شوند، به چالش می‌کشد.»

وایگنر و همکاران وی درنظر دارند از این هم فراتر بروند: آنها مایلند با پیاده‌سازی آزمایش‌هایی، واقعیاتی عجیب ایجاد کنند که با یکدیگر هیچ‌گونه سازگاری نداشته باشند. البته نتیجه این آزمایش‌ها برای هیچ‌کس به‌جز وایگنر و دوستانش روشن نیست.

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه فناوری

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


تقویم حجامت 1403