وزن متعادلی دارد و چاق نیست. اما گاهی میل شدید به خوردن پیدا میکند. حریصانه هر چه میتواند میخورد. به رفتار غیرعادی خود میخندد و در عین حال به علامت سوال بزرگی که در ذهنش شکل گرفته، فکر میکند. این همه ولع برای خوردن از کجا آمده؟ چرا هرازگاهی یکباره و ناگهانی دچار این ولع میشود؟ وقتی به این سوالات فکر میکند، ذهنش به او میگوید؛ صبر کن به ایست بازرسی رسیدیم، باید بفهمی چرا گاهی اراده و اختیاری در میزان مصرف خوراکیها نداری و حجم زیادی از کالری وارد بدن خود میکنی؟ اگر شما هم جزو کسانی هستید که با چنین مسالهای مواجه میشوید و دنبال دریافت پاسخ این پرسش هستید، صحبتهای دکتر پرتو سعید فتحی، متخصص داخلی را مطالعه کنید.
میل ناگهانی، شدید و غیرقابل کنترل به خوردن، یک نشانه است. در صورتی که فرد این تمایل را به مدت چند روز به صورت مکرر داشته باشد، حتما باید در گام اول به یک پزشک عمومی و نه یک متخصص غدد مراجعه کند.
نشانهای از وجود اختلال
بیشک پرخوری غیرعادی خبر از نوعی مشکل در سیستم کارکرد فیزیکی یا روانی فرد میدهد. متخصصان، اصلیترین علت بروز ولع و پرخوری را بروز اختلال در ترشح برخی هورمونهای لپتین و سروتونین در مغز و عوامل روانی عنوان میکنند.
هر چند بارداری، افسردگی، دیابت، داروهای لاغری، سوءمصرف موادمخدر، اختلال در متابولیسم و غدد فوقکلیوی در بروز چنین مشکلی نیز موثر هستند، این مسائل نیز میتواند سبب ایجاد ولع خوردن شود.
آرامش بعد از توفان
وقتی میل شدید به خوردن در فرد بروز میکند و فرمان آن به مغز صادر میشود. فرد بهدنبال ریزهخواری میرود.آنقدر میخورد تا احساس سیری ناپذیرش بر اثر ترشح هورمون سروتونین فروکش کند و آرامش بعد از توفان حاکم شود.
متاسفانه در اغلب مواقع میل به پرخوری با مصرف خوراکیهای کاذبی همچون پفک، چیپس، بستنی وغیره پاسخ داده میشود.
البته همه پرخوریها نتیجه یکسانی ندارند. بسته به علت اختلال ولع خوردن در برخی باعث چاقی و در برخی دیگر منجر به لاغری میشود.
سلولهای گرسنه
پرخوری در اغلب مبتلایان به دیابت دلیل دیگری دارد. مهمترین علت آن گرسنه بودن سلولها است. کمبود انسولین باعث میشود محیط بیرون خون، شیرین باشد، اما سلولها بهدلیل عدم امکان ورود مواد غذایی به درون سلولها، همیشه گرسنه هستند. این مساله باعث انتقال پیام گرسنگی به مغز و در نتیجه پرخوری میشود.
عوارض دیابت و مشکلات آن فقط دامن گیر خود فرد نیست، بلکه کنترل آن جزو دغدغههای اعضای خانواده فرد نیز هست. تذکرهای مکرر و ممانعت اطرافیان از پرخوری توسط بیمار یک رفتار شایع و در اغلب مواقع آزاردهنده برای طرفین است.
تا زمانی که بیماری به روش درست درمان نشود، این سرزنشها و ممانعتها بیفایده است. به محض آنکه سلولها با کمک دارو به اندازه کافی با انسولین تغذیه شدند، میل به پرخوری و ریزهخواری نیز کاهش مییابد و قابل کنترل میشود.
سلولهای چربی دوست
سبک تغذیه کاذب این روزها و تمایل اغلب خانوادهها برای داشتن کودکان تپل باعث میشود بدن بچهها از کودکی به ذخیره سازی چربی عادت کند و ولع خوردن در بزرگسالی نیز ادامه یابد.
این مساله علاوه بر چاقی دو سوم بچههای امروزی، موجب بروز مشکلات دیگری میشود و آن تعارض میان والدین و بچهها است. بچهها ولع پرخوری و والدین تمایل به بازدارندگی فرزندشان از پرخوری دارند. در صورتی که کنترل میل به خوردن در اختیار کودک نیست. بلکه تحت مدیریت سلولهایی است که ذخیرهسازی چربی را دوست دارند.
در چنین شرایطی متخصصان به جای دارو، اصلاح سبک زندگی و تغذیه را توصیه میکنند. سالمسازی و اصلاح نوع غذاهایی که در خانه توسط مادران طبخ میشود، به همراه ورزش و تحرک که به افزایش ترشح هورمون سروتونین منجر میشود راهکار درمانی مشکل پرخوری کودکان است.
درمان دارویی اختلال پرخوری
در صورتی که ولع به خوردن با وجود اصلاح سبک زندگی کاهش یافت اما رفع نشد، متخصصان دارودرمانی را شروع میکنند. با توجه به این که ریشه مشکل اختلالات هورمونی در مغز است رواندرمانی و داروهای مرتبط با آن مهمترین و موثرترین روش درمان است.
تحقیقات نشان میدهد علت بسیاری از بیماریهای روانپزشکی، بیماریهای ناشی از اختلال غدد است. به همین دلیل اغلب داروهایی که برای درمان غدد استفاده میشود، داروهای روانپزشکی است. این داروها بر مراکز سیری و اشتهای فرد در مغز تاثیر میگذارند و باعث کنترل پرخوری میشوند.