آیا وضعیت بریچ خطرناک است؟

حدود ۳ الی ۴ درصد از بارداری ها به زایمان بریچ منجر می شود. زایمان بریچ یا بریچ نوزادان حالتی است که سر نوزاد بالای رحم و پای آن به سمت مجرای زایمان باشد. در حاملگی عادی، زمان زایمان سر نوزاد می چرخد و داخل لگن قرار می گیرد. اما در حاملگی بریچ یا همان خارج شدن نوزاد از رحم با پا برای مادر و نوزاد چالش های زیادی را به همراه دارد.

علت بریچ زایمان یا خارج شدن نوزاد از رحم با پا
بسته به این که نوزاد در کجای رحم قرار گرفته است، سه نوع مختلف از حاملگی بریچ وجود دارد.
- بریچ کامل
- بریچ فرانک
- بریچ فوتلینگ یا ناکامل
خارج شدن نوزاد از رحم با پا یا همان زایمان بریچ
در همه انواع این نوع زایمان، نوزاد قصد دارد با پا از مجرای واژن خارج شود. پزشکان هنوز هم مطمئن نیستند که چه چیز باعث ایجاد حاملگی بریچ می شود اما برخی از دلایلی که در زیر به آن ها اشاره می کنیم باعث می شوند که نوزاد موقعیت اشتباهی را برای به دنیا آمدن انتخاب کند
- در صورتی که مادر تا به حال تولد نوزاد نارس داشته باشد.
- در صورتی که رحم بیش از حد و یا کمتر از حد مایع آمنیوتیک داشته باشد. زیاد بودن مایع آمنیوتیک باعث می شود نوزاد آزادانه حرکت کند و کم بودن آن حرکت و چرخش را برای جنین سخت می کند.
- در صورتی که رحم مادر به دلایل مختلف مانند فیبروم در رحم، شکل طبیعی نداشته باشد.
- در صورتی که جفت سرراهی در بارداری وجود داشته باشد.
- جنین معمولا تا قبل از هفته ۳۵ یا ۳۶ بارداری به وضعیت بریچ در نمی آید. البته طی دوران بارداری و در حالت طبیعی پیش می آید که سر نوزاد پایین می آید اما این به معنی آماده شدن او برای زایمان نیست. در واقع پایین آمدن سر نوزاد تا قبل از هفته ۳۵ طبیعی است. اما بعد از این تاریخ، چرخیدن نوزاد با بزرگتر شدنش سخت تر می شود و ممکن است در هفته های بالا، به دلیل بزرگ شدن، جنین در حالت بریچ قرار گیرد و نتواند بچرخد.
- معمولا پزشکان با معاینه فیزیکی می توانند این موضعیت را تشخیص دهند. در این حالت همان طور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، سر نوزاد بر روی معده مادر قرار دارد. اما در صورتی که معاینه فیزیکی امکان پذیر نبود و یا در مورد این موقعیت ابهام وجود داشت سونوگرافی می تواند دقیقا حاملگی بریچ را تشخیص دهد.

بارداری بریچ چه عوارض می تواند داشته باشد؟
به طور کلی، حاملگی بریچ، تا زمانی که وقت زایمان فرا نرسد و درد زایمان شروع نشود، خطرناک نیست. اما زایمان بریچ به دلیل آن که در کانال زایمان ارتباط نوزاد با بند ناف قطع شده و ممکن است اکسیژن به بدن نوزاد نرسد، می تواند خطرات بسیاری را به دنبال داشته باشد. به هر حال باید بدانید که زایمان بریچ عوارضی بیشتر از یک زایمان طبیعی را به همراه دارد.
مطالعه ای که سال ۲۰۰۰ بر روی بیش از ۲۰۰۰ زنان در ۲۶ کشور مختلف انجام شد نشان می دهد که در این حالت زایمان به روش سزارین بسیار امن تر از زایمان طبیعی است. در این زنان، نرخ مرگ و میر در نوزادان بریچ که با سزارین به دنیا آمده بودند به طور قابل توجهی نسبت به نوزاد مبتلا و به دنیا آمده از روش زایمان واژینال، پایین تر بود. با این حال عوارض ایجاد شده برای مادر در گروهی که سزارین شده بودند بیشتر بود. زیرا در هر حال سزارین یک عمل جراحی است و بدن طی آن شکاف داده می شود.

مجله The British Journal of Obstetrics and Gynecology با انجام یک مطالعه مشابه نشان داد که زنانی که بارداری بریچ دارند، هنوز هم شانس زایمان طبیعی را دارند اما اکثر متخصصان و ماما ها ترجیح می دهند امن ترین روش که همان سزارین است را برای این مادران انتخاب کنند.

آیا می تواند در بارداری بریچ جنین را چرخاند؟

در حالتی که با بارداری بریچ مواجه می شوید علاوه بر این که باید با پزشک متخصص در مورد آن صحبت کرده و خود را برای سزارین آماده کنید، روش هایی وجود دارد که می توانند موقعیت جنین را تغییر دهند. اما میزان موفقیت این روش ها برای چرخاندن نوزاد، بستگی به علتی دارد که موجب بریچ نوزاد شده است. اما تا زمانی که مطموئن نشده اید که این روش ها فایده ای ندارد، انجام این روش ها ضرری برای شما نخواهد داشت.

روش EV

روش EV روشی است که دکتر سعی خواهد کرد تا با دست موقعیت نوزاد را تصحیح کند. برای این کار از روی معده شروع می کند. بر اساس گزارش American College of Obstetricians and Gynecologists، پزشکان اغلب این روش را باید بین هفته ۳۶ تا ۳۸ بارداری برای چرخاندن نوزاد استفاده کنند. برای این کار باید در بیمارستان بستری شد که اگر در هر لحظه زایمان شروع شد، دسترسی به وسایل پزشکی وجود داشته باشد. این کالج اعلام کرده است که حدود نیمی از بارداری های بریچ موفق به کسب نتیجه از این روش می شوند.

برخی از مادران برای تحریک حرکت نوزاد به روی شکم خود روغن های مفید و گیاهی مانند روغن نعنا می مالند. این روش نیز باید با تایید و مشورت پزشک انجام شود.

یکی دیگر از روش محبوب برای زنان با نوزادان بریچ این است که بدن خود را معکوس کرده و نوزاد را تشویق به چرخیدن می کنند. برای این کار روش های مختلفی وجود دارد. مادرانی که قدرت بدنی بالایی دارند ممکن است بتوانند با ایستادن بر روی دست ها این کار را انجام دهند. اما روش های دیگر مانند راه رفتن در استخر، تکیه دادن باسن به بالش و یا بالا رفتن از پله ها می تواند موجب چرخش نوزاد شود.