راه‌های علمی علاج اسراف معرفی شود

به گزارش ایکنا از لرستان، اسراف یک بیماری و انحراف اجتماعی است که سبب هلاکت و محرومیت می‎شود. مهم‌ترین اثر اسراف بر هم زدن تعادل صحیح زندگی و اقتصاد جامعه است از سویی دیگر هم‌چنان که اسراف از نظر شرعی حرام و ممنوع است، صرفه‌جویی، امری واجب و لازم است از این‌رو مؤمنان باید به این دستور الهی عمل کنند.
از زیان‌بارترین اقسام اسراف، اسراف در اموال عمومی و بیت‌المال است.حساسیت و اهمیت این موضوع به‌حدی است که امام علی(ع) به کارگزاران حکومت اسلامی خود دستور می‎دهد تا قلم‌های خود را ریز سر کنند و سطرها را نزدیک به هم بنویسند و هیچ چیز زیادی ننویسند تا اسراف در اموال عمومی صورت نگیرد.

ضعف ایمان؛ مهم‌ترین عامل اسراف

ازجمله عواملی که باعث اسراف می‎شود می‌توان از ضعف ایمان نام برد شخصی که دچار اسراف می‎شود، بی‌تردید ایمان در قلب او قوت نگرفته است، باور ندارد که اسراف موجب هلاکت و از بین برنده، برکت است کمااینکه خدای متعال شخص اسراف‌کار را دشمن می‎دارد و جای او در جهنم است. از دیگر مواردی که موجب اسراف می‎شود کوته‌نظری و کوته‌فکری است شخص اسراف‌کننده، گمان می‎کند که هرچه پوشاک، خوراک و وسایل زندگیش در حد عالی باشد، از ارزش و مقام بهتری در اجتماع در برابر سایرین برخوردار است.
نبی مکرم اسلام در این رابطه فرموده است: «علامت مسرف آن است که به کارهای باطل می‎نازد و فخر می‏‌کند و آن‌چه فراخور حالش نیست، می‎خورد».( تحف العقول، ص21)
در آیه 12 سوره یونس نیز آمده است: «...کَذَلِکَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفِینَ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ؛ این‌گونه براى اسرافکاران آنچه انجام می‌‏دادند زینت داده شده است» یعنی عمل بدشان در مقابل آن‌ها زیبا جلوه می‎کند، در حالی‌که زشت است؛ آنان، زشت را زیبا می‎بینند.
شخص مسرف برای نشان دادن خود، یک‌سری خرج‌های دهان‌ پُرکن، بذل و بخشش‌های بی‌مورد، که نه خود و نه دیگران نیازی به آن ندارند، انجام می‎دهد تا فقط به چشم بیاید و دیگران از او تعریف کنند در حالی‎که در روایت آمده است: امام حسن عسگری(ع) به محمد بن حمزه نامه‌ای نوشته و او را به ثروت و بی‌نیازی مژده داده و به او فرمود: «بر تو باد میانه‌روی و پرهیز از اسراف زیرا اسراف از کارهای شیطانی است.(.بحار الانوار، 50: ص 292 ح 66)

روی آوردن به تجمل؛ از عوامل اسراف

یکی دیگر از علت‌های اسراف، روی آوردن به تجمل است.گاهی شخص امکانات، خوراک و پوشاک دارد؛ اما هر چیز جدید و زیبای دیگر را می‎بیند، می‎خرد.دلبستگی به دنیا دارد، در حالی‎که در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «رأس کلّ خطیئه حبُّ الدنیا؛ ریشه همه بدی‎ها و خطاها، حب و دلبستگی به دنیا است».(کلینی، محمدبن‌یعقوب. کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ، باب حب الدنیا، ج2ص315)
گاهی شخص بر اثر تحت‌تاثیر قرار گرفتن دوستان و محیط پیرامونی خود و الگوبرداری از زندگی آنان، دچار اسراف می‎شود.چشم و هم‌چشمی نیز یکی‎از عوامل مهم اسراف است و شخص را وادار می‎کند برای این‌کار در برابر دیگران، خودی نشان دهد و به اصطلاح عرض اندامی کند، دچار اسراف می‎گردد و متاسفانه این‌کار نیز مایه مباهات و افتخار است.

راه‌های علمی علاج اسراف

یکی‌از راه‌های علمی درمان اسراف این است که توجه کافی به زیان‌های اقتصادی، اخلاقی، فردی، اجتماعی و نیز کیفرهای اخروی آن داشته باشیم.آشنا شدن با تعالیم و دستورات اسلام از دیگر راه‌های علاج اسراف است. توجه به این مطلب که مالک اصلی خداست و چنان‌چه در مصرف نعمت‌های آن زیاده‌روی کنیم خداوند ما را مشمول لطف و کرم خویش نخواهد کرد نیز می‌تواند انسان را از اسراف دور کند.

آثار مثبت پرهیز از اسراف

ازجمله آثار مثبت پرهیز از اسراف می‌توان به تقویت بنیه مالی، تأمین آینده زندگی، نفی زمینه جرم‌های مالی، کمک به نیازمندان، مبارزه با استعمار، احترام به نعمت‌های الهی اشاره کرد همچنین ازجمله مصادیق اسراف می‌توان به اسراف در مواد خوراکی، اسراف در پوشاک، اسراف در مسکن، اسراف در وسایط نقلیه، اسراف در لوازم زندگی، اسراف در بیت‌المال مثل اسراف در نوشت‌افزار، اسراف در بودجه‌های اداری، اسراف در اوقات اداری، اسراف در امکانات اداری، بخشش از بیت‌المال، اسراف در بخشش و انفاق، اسراف در محبت و ستایش، اسراف در تنبیه و سرزنش، اسراف در قصاص و اجرای حدود الهی و اسراف منابع طبیعی اشاره کرد.

آیات فراوان قرآن؛ مهم‌ترین دلیل بر حرمت اسراف

مهم‌ترین دلیل بر حرمت اسراف، آیات فراوان قرآن است ماده «سرف» در شکل‌های مختلف آن، در حدود 23 مورد در کتاب آسمانی به‌کار رفته است و در حدود هفت مورد آن با نهی صریح و برخی موارد دیگر مانند نهی است؛ به‌گونه‌ای که اگر نگوییم صریح در حرمت است، دست کم در حرمت استعمال ظهور دارد.
خداوند متعال در آیه 43 سوره غافر می‌فرماید: «لا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِی إِلَیْهِ لَیْسَ لَهُ دَعْوَةٌ فِی الدُّنْیَا وَلَا فِی الْآخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ؛ آنچه مرا به سوى آن دعوت می‌کنید به ناچار نه در دنیا و نه در آخرت [درخور] خواندن نیست و در حقیقت برگشت ما به سوى خداست و افراط‌گران همدمان آتشند» و نیز در آیه 31 سوره اعراف می‌فرماید: «یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ وکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ؛ اى فرزندان آدم جامه خود را در هر نمازى برگیرید و بخورید و بیاشامید و[لى] زیاده‌‏روى مکنید که او اسرافکاران را دوست نمی‎‏دارد».
همچنین خداوند متعال در آیه 147 سوره مبارکه آل‌ عمران می‎فرماید: «وَمَا کَانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَن قَالُواْ ربَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِی أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ؛ و سخن آنان جز این نبود که گفتند پروردگارا گناهان ما و زیاده‏روى ما در کارمان را بر ما ببخش و گام‌هاى ما را استوار دار و ما را بر گروه کافران یارى ده».

انتهای پیام