خوش بینی مفرط در تحقق درآمدها برای سال آینده


در روز سه شنبه هفته گذشته شاهد ارائه لایحه بودجه سال 1398 از سوی رئیس جمهوری به مجلس شورای اسلامی بودیم. به همین مناسبت در گزارش پیش رو به بررسی ارقام اصلی ارائه شده در این لایحه و مقایسه آن با ارقام بودجه سال 1397 می پردازیم.

خوش بینی مفرط در تحقق درآمدها برای سال آینده

به گزارش واحد تحقیق و مطالعات بورس نیوز ، آنچه که در لایحه بودجه سال آینده مشهود است، خوش بینی مفرط دولت در تحقق درآمدهای اصلی خود یعنی درآمد فروش نفت و میعانات گازی و کسب درآمدهای عملیاتی است. همچنین، سهم صندوق توسعه ملی که در بودجه سال جاری 32 درصد از خالص درآمدهای نفتی تعیین گردیده بود، در لایحه بودجه سال 1398 معادل 20 درصد در نظر گرفته شده است که در صورت عدم تحقق درآمدهای نفتی پیش بینی شده در لایحه، این درصد مجددا قابلیت کاهش را خواهد داشت.

در این گزارش ارقام اصلی برآوردی سال آینده و بودجه سال جاری به همراه توضیحات مربوطه در قالب جدول ارائه شده است:


ردیف شرح ارقام لایحه بودجه سال 1398 ارقام بودجه سال 1397 توضیحات
1 منابع و مصارف بودجه 17.032 هزار میلیارد ریال 12.225 هزار میلیارد ریال رشد 39 درصدی منابع و مصارف بودجه که شامل بودجه شرکت های دولتی نیز می باشد.
2 سهم صندوق توسعه ملی از صادرات نفت(شامل صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز) 20% 32% با توجه به کاهش درآمدهای صادراتی نفت در سال آینده، سهم صندوق توسعه ملی کاهش قابل توجهی را نسبت به سال قبل داشته است. لازم به ذکر است که منابع صندوق توسعه ملی به منظور اجرای طرح های زیربنایی و توسعه ای، صرف می گردد.
3 سهم شرکت ملی نفت از صادرات نفت 14.5% 14.5% سهم شرکت ملی نفت که عمدتا مربوط به هزینه های استخراج نفت و میعانات گازی می باشد، نسبت به سال قبل تغییری نداشته است. بخش مهمی از هزینه های وزارت نفت نیز در این بخش محاسبه می گردد.
4 سهم شرکت ملی گاز از خالص صادرات گاز 3% 0 این بخش از تخصیص بودجه به شرکت ملی گاز در بودجه سال 1397 وجود نداشت.
5 سهم استان های نفت خیز، گاز خیز و کمتر توسعه یافته از درآمد صادرات نفت 3% 3% بدون تغییر نسبت به سال گذشته
6 سقف منابع صادرات نفت(نفت خام،میعانات گازی و خالص صادرات گاز) 1.370 هزار میلیارد ریال 959 هزار میلیارد ریال 43 درصد افزایش نسبت به بودجه سال 1397. مفروضات صادرات نفت کشور در سال 1398 شامل صادرات روزانه 1.5 میلیون بشکه نفت خام و با قیمت 54 دلار به ازای هر بشکه نفت خام است که با کسر نمودن سهم صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت، نرخ تسعیر ارز (دلار) این بخش از درآمدهای نفتی، در حدود 70 هزار ریال خواهد بود. به نظر می رسد که این بخش از درآمدهای نفتی هم از لحاظ مقدار( با توجه به تحریم ها) و هم از لحاظ نرخ فروش (با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت و چشم انداز ضعیف آن)، غیرمحتمل خواهد بود. همچنین، در صورتی که منابع صادرات نفت کمتر از مبلغ 1.370 هزار میلیارد ریال گردد، دولت اجازه خواهد داشت که به منظور جبران این کسری، نیمی از سهم تعیین شده برای صندوق توسعه ملی را در این بخش صرف نماید و در واقع سهم صندوق به 10 درصد کاهش خواهد یافت.
7 مبالغ مجاز انتشار اوراق بدهی توسط دولت، نهادهای دولتی و شهرداری ها 725 هزار میلیارد ریال و 3 میلیارد دلار 650 هزار میلیارد ریال و 3 میلیارد دلار بخش مهمی از اوراق بدهی مجاز و قابل انتشار در سال آینده مربوط به پرداخت بدهی های دولت، حفظ جریان مستمر خزانه داری کل کشور و همچنین بخش ارزی آن، مربوط به سرمایه گذاری در طرح های زیربنایی به ویژه صنعت نفت و گاز خواهد بود.
8 معافیت مالیاتی ماده 84 قانون مالیات های مستقیم 276 میلیون ریال (23 میلیون ریال ماهیانه) ماده 84 مربوط به اشخاص حقیقی حقوق بگیر می باشد و بر این اساس حقوق های ماهیانه تا 23 میلیون ریال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. به نظر می رسد که در فرآیند تصویب بودجه در مجلس، این ارقام افزایش یابد.
9 معافیت مالیاتی اشخاص مواد 57 و 101 قانون مالیات های مستقیم 216 میلیون ریال(18 میلیون ریال ماهیانه) این بخش مربوط به اشخاص حقیقی دارای مشاغل می باشد می باشد و بر این اساس درآمدهای خالص به مبلغ 216 میلیون ریال در سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. به نظر می رسد که در فرآیند تصویب بودجه در مجلس، این ارقام افزایش یابد.
10 شرط معافیت مالیاتی صادرکنندگان در سال های 1397 و 1398 بر اساس بند د تبصره 8 لایحه بودجه، معافیت مالیاتی صادرکنندگان منوط به برگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور خواهد بود. وجود نداشت به نظر می رسد این بند به منظور افزایش فشار به صادرکنندگانی است که در سال جاری و به بهانه های مختلف از برگشت ارز صادرات خود به چرخه اقتصادی و با منظور احتکار ارز و کمبود در بازار با هدف قیمت سازی، اجتناب نموده اند.
11 کسب درآمد از محل ارائه کارت پایان خدمت به غایبین حذف شده است.
12 مبلغ قابل پرداخت شرکت های بیمه به دولت به منظور کاهش تصادفات و مرگ و میر جاده ای 3.000 میلیارد ریال 2.750 میلیارد ریال این مبالغ در اختیار پلیس راهور، شرکت های راه سازی و ... در جهت اجرای طرح های زیرساختی با هدف کاهش تصادفات قرار می گیرد.
13 مبلغ قابل پرداخت شرکت های بیمه به دولت در جهت تامین کسری اعتبارات دیه محکومان معسر 3.500 میلیارد ریال 3.500 میلیارد ریال بدون تغییر نسبت به سال گذشته
14 سقف پاداش پایان خدمت کارکنان دولت حداکثر 7 برابر حداقل حقوق و مزایا در ازای هر سال خدمت تا سقف 30 سال حداکثر 7 برابر حداقل حقوق و مزایا در ازای هر سال خدمت تا سقف 30 سال
15 جمع منابع عمومی دولت 4.077 هزار میلیارد ریال 3.680 هزار میلیارد ریال منابع عمومی دولت شامل سه بخش درآمدها، واگذاری دارایی های سرمایه ای (عمدتا فروش نفت) و واگذاری دارایی های مالی (انتشار اوراق مالی اسلامی) است.
16 درآمدهای دولت 2.086 هزار میلیارد ریال 2.155 هزار میلیارد ریال این بخش از درآمدها شامل مالیات، درآمدهای مالکیت دولت، فروش کالا، اخذ جرائم و سایر است که براورد آن نسبت به بودجه سال جاری تغییر خاصی نداشته است.
17 درآمدهای مالیاتی 1.535 هزار میلیارد ریال 1.287 هزار میلیارد ریال درآمدهای مالیاتی پیش بینی شده سال 1398 نسبت به سال جاری، رشد 20 درصدی را نشان می دهد. در ادامه تفکیک درآمدهای مالیاتی ارائه می گردد، اما نکته مهم این است که با توجه به رکود فعلی در کسب و کارها و رشد بیکاری و کاهش قدرت خرید مصرف کنندگان، این بخش از درآمدهای دولت، بسیار خوش بینانه است و به نظر نمی رسد که قابلیت تحقق را داشته باشد.
18 درآمد مالیات از محل مالیات اشخاص حقوقی 372 هزار میلیارد ریال 363 هزار میلیارد ریال افت سودآوری بنگاه ها و تعطیلی و کاهش ظرفیت تولید آن ها در سال جاری و سال آینده و عدم تغییر معافیت های مالیاتی، تحقق رقم پیش بینی شده را با ابهامات جدی روبرو خواهد ساخت
19 مالیات بر درآمد 250 هزار میلیارد ریال 195 هزار میلیارد ریال رشد بیش از 25 درصدی این بخش از درآمدهای مالیاتی با توجه به رکود اقتصادی فعلی و عدم تطابق هزینه های با درآمدهای واحدهای کوچک تجاری، بسیار عجیب به نظر می رسد.
20 مالیات بر ثروت 41 هزار میلیارد ریال 35 هزار میلیارد ریال در حالی که بسیاری اذعان دارند که دولت می تواند با اتخاذ سیاست های مالیاتی جدید و کارا، این بخش از درآمدهای مالیاتی خود را که می تواند از محل سود معاملات سفته بازی در بازار ارز، سکه، مسکن و .. اخذ نماید، به نظر می رسد همچنان عزمی در این خصوص در دولت و مجموعه مالیاتی وجود ندارد.
21 مالیات بر واردات 278 هزار میلیارد ریال 238 هزار میلیارد ریال رشد 17 درصدی درآمدهای مالیاتی از محل عوارض واردات و ... ، با توجه به کاهش محسوس واردات در ماه های اخیر و چشم انداز ادامه روند کاهشی آن با توجه به مباحث تحریم، ممنوعیت برخی واردات از جمله خودرو و همچنین رکود اقتصاد داخلی و کاهش قدرت خرید مصرف کننده، تامل برانگیز است.
22 مالیات بر ارزش افزوده کالا و خدمات 628 هزار میلیارد ریال 478 هزار میلیارد یال این بخش از درامدهای عملیاتی در سال آینده بیش از 31 درصد رشد خواهد داشت. مشخص نیست دولت بر چه اساسی و در زمانی که قدرت خرید مصرف کننده (که پرداخت کننده این مالیات است) با افت شدیدی همراه بوده است، نسبت به رشد 31 درصدی این بخش از درآمدهای خود، مطمئن خواهد بود. در این بخش نیز به احتمال قریب به یقین شاهد عدم تحقق خواهیم بود.
23 درآمد مالکیت دولت 252 هزار میلیارد ریال 234 هزار میلیارد ریال این بخش از درامدها از محل دریافت وجوه از شرکت ها و صنایع مختلف از جمله صنعت ارتباطات، معادن و ...، است.
24 هزینه های جاری دولت 3.206 هزار میلیارد ریال 2.764 هزار میلیارد ریال هزینه های جاری دولت نزدیک به 80 درصد از مخارج دولت را به خود اختصاص می دهند. بخش مهم این هزینه ها، حقوق و مزایای کارکنان دولت، یارانه ها و کمک به صندوق های بازنشستگی در جهت اجرای تعهدات خود است.
25 جبران خدمات کارکنان دولت 952 هزار میلیارد ریال 1.062 هزار میلیارد ریال دولت، این بخش از هزینه های جاری خود را بسیار خوش بینانه برآورد کرده است. مشخص نیست در حالی که قرار است حقوق و مزایای کارمندان در سال آینده حداقل 20 درصد رشد داشته باشد، چگونه این آیتم هزینه ای دولت در سال آینده با کاهش 10 درصدی همراه باشد؟
26 هزینه های رفاه اجتماعی 1.225 هزار میلیارد ریال 980 هزار میلیارد ریال این آیتم شامل یارانه های نقدی پرداختی به مبلغ 425 هزار میلیارد ریال و سایر آن نیز عمدتا بابت کمک به صندوق های بازنشستگی کشوری و تامین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوق های بازنشستگی به منظور اجرای تعهدات آن ها است. جالب است بدانید که تنها مبلغ 40 هزار میلیارد تومان در سال آینده به صندوق بازنشستگی کشوری پرداخت می گردد و این در حالی است که این صندوق بر اساس ساختار خود، می بایست تمامی مخارج خود را از محل منابع دریافتی و درآمدهای کسب شده تامین نمایند که با مدیریت ضعیف و ناصحیح این صندوق ها، سالانه تنها 40 هزار میلیارد تومان بابت کمک به یک صندوق از محل منابع ملی صرف می گردد.
بودجه برخی وزارت خانه ها، ارگان ها و سازمان ها در سال 1398
27 مجلس شورای اسلامی 4.177 میلیارد ریال 5.432 میلیارد ریال 23 درصد کاهش
28 وزارت اطلاعات 58 هزار میلیارد ریال 44 هزار میلیارد ریال 32درصد افزایش
29 نیروی انتظامی 145 هزار میلیارد ریال 145 هزار میلیارد ریال بدون تغییر
30 وزارت امورخارجه 21.8 هزار میلیارد ریال 12.5 هزار میلیارد ریال 74 درصد افزایش
31 وزارت دادگستری 63.3 هزار میلیارد ریال 55.3 هزار میلیارد ریال 15درصد افزایش
32 سازمان امور مالیاتی 44 هزار میلیارد ریال 28 هزار میلیارد ریال 57درصد افزایش
33 وزارت دفاع 33 هزار میلیارد ریال 68 هزار میلیارد ریال 51 درصد کاهش
34 سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح 296 هزار میلیارد ریال 232 هزار میلیارد ریال 27 درصد افزایش (بخش مهمی از این بودجه بابت پرداخت به بازنشستگان نیروهای مسلح می باشد.)
35 ستاد مشترک ارتش 101 هزار میلیارد ریال 111 هزار میلیارد ریال 9 درصد کاهش
36 ستاد مشترک سپاه پاسداران 154 هزار میلیارد ریال 202 هزار میلیارد ریال 24 درصد کاهش
37 سازمان بسیج 13 هزار میلیارد ریال 13 هزار میلیارد ریال بدون تغییر
38 فرماندهی کل نیروهای مسلح 4.6 هزار میلیارد ریال 29.2 هزار میلیارد ریال 84 درصد کاهش
39 وزارت علوم 14 هزار میلیارد ریال 8 هزار میلیارد ریال 75 درصد افزایش
40 مرکز خدمات حوزه علمیه قم 10.4 هزار میلیارد ریال 9 هزار میلیارد ریال 15 درصد افزایش
41 شورای عالی حوزه علمیه قم 3 هزار میلیارد ریال 4.4 هزار میلیارد ریال 32درصد کاهش
42 سازمان تبلیغات اسلامی 3.4 هزار میلیارد ریال 4.6 هزار میلیارد ریال 26 درصد کاهش
43 جامعه المصطفی 3 هزار میلیارد ریال 4 هزار میلیارد ریال 25 درصد کاهش
44 وزارت کار 420 هزار میلیارد ریال 320 هزار میلیارد ریال 31 درصد افزایش (این افزایش عمدتا بابت رشد برآوردی پرداخت حقوق به بازنشستگان دولتی و صندوق بازنشستگی کشوری است.)
45 سازمان بیمه سلامت 120 هزار میلیارد ریال 108 هزار میلیارد ریال 11 درصد افزایش
46 صداوسیما 18.4 هزار میلیارد ریال 17.5 هزار میلیارد ریال 5 درصد افزایش
47 بنیاد شهید 139 هزار میلیارد ریال 118 هزار میلیارد ریال 18 درصد افزایش
48 وزارت آموزش و پرورش 457 هزار میلیارد ریال 357 هزار میلیارد ریال 28 درصد افزایش (بخش اعظم بودجه این وزارت خانه بابت پرداخت حقوق به حدود 900 هزار نفر معلم در کشور است.)
49 سازمان بهزیستی 40 هزار میلیارد ریال 25 هزار میلیارد ریال 60 درصد افزایش
50 دانشگاه تهران 9.8 هزار میلیارد ریال 6 هزار میلیارد ریال 63 درصد افزایش

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه اقتصادی

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


منتخب امروز

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


صحبت های دادستان کل کشور درباره اجرای طرح نور