مقام صاحب الزمان(عج) در وادی السلام؛ از غیبت تا ظهور و رجعت

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: یکی از مباحث جالب درباره امام عصر(عج)، اماکن منتسب به حضرت بقیه الله الاعظم(عج) است چون اگرچه بنابر روایات و اقوال بزرگان همه عالم امکان در اختیار و ملازم حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه است اما برخی مکان ها به طور خاص به موضوعات مهدوی و حیات، غیبت، ظهور و دولت کریمه ایشان اختصاص دارد.

از مکان های منتسب به ایشان مقام امام زمان(عج) در وادی السلام است.

مقام حضرت مهدی (عج) در وادی السلام نجف اشرف، یکی از قدیمی ترین مقام های منتسب به امام زمان (عج) است. مشتاقان بسیاری به این مکان مقدس می آیند تا با موعود خود، راز دل بگویند و کام دل بجویند.

امام صادق (ع) بسیار به این مکان شریف آمده و نماز گزارده اند. ایشان این مکان را محل منبر حضرت قائم (عج) معرفی کرده اند. در روایات آمده است که ایشان پس از ظهور، از این جا به سمت پایتخت خود که شهر کوفه است، رهسپار می شوند.

وادی السلام و پیشینه آن

بزرگ ترین گورستان در جهان اسلام، قبرستان وادی السلام در نجف اشرف است. این گورستان وسیع، کهن ترین گورستان جهان است. وجود بارگاه حضرت هود و صالح علیهماالسلام از قدمت این مکان حکایت دارد. در ضمن وصایای امیرمؤمنان علیه السلام آمده است: «فَادْفِنُونی فی هذَا الظَّهْرِ فی قَبْرِ أَخَوَیَّ هُودٍ وَصالِحٍ؛ مرا در همین پشت ـ نجف ـ در قبر دو برادرم هود و صالح دفن کنید».(1)

در روایات مربوط به خروج سفیانی نیز از مقام هود علیه السلام نامی به میان آمده است: سفیانی یک سپاه ۱۳۰ هزار نفری به سوی کوفه گسیل می دارد، در «رَوْحا» و «فارُق» فرود می آیند، سپس ۶۰ هزار نفر از آنها حرکت کرده، در نخیله، در محل قبر هود علیه السلام فرود می آیند و در روز عید تهاجم خود را آغاز می کنند.(2) و در نقلی دیگر تعداد آن ها ۸۰ هزار نفر نفر آمده است.(3)

دفن حضرت آدم(ع) و حضرت نوح(ع) در نجف اشرف، دلیل روشنی است که وادی السلام قدیمی ترین گورستان جهان است.

مقام صاحب الزمان (عج)

اگر از درِ اصلی وادی السلام وارد شوید و از مقابل مقام هود و صالح بگذرید، سمت چپ مقام حضرت مهدی (عج) است. پس از این که مسیر کوتاهی را پیمودید، با گنبد سبزی روبه رو می شوید که قرن هاست به مقام حضرت مهدی (عج) شهرت دارد. بسیاری در این مکان مقدس با حضرت دیدار داشته و کرامت ها و معجزه های بی شماری را دیده اند.

در سال 1310 هـ . ق به فرمان سید محمدخان، پادشاه سند، بارگاه با کاشی تزیین شد. سنگی در محراب مقام حضرت مهدی (عج) است که زیارت نامه حضرت بقیه اللّه (عج) روی آن حک شده است. تاریخ کنده کاری سنگ، نهم شعبان 1200 هـ . ق است.

در سمت راست مقام، چاهی است که عاشقان موعود(عج) از آبِ آن تبرک می جویند و می گویند بارها دیده شده که حضرت مهدی (عج) بر سر چاه ایستاده و وضو گرفته اند.

در سمت چپ مقام، اتاق و محرابی است که به مقام امام صادق (ع) مشهور است. همیشه مقام حضرت مهدی (عج) خدمت کاری داشته که مسوول مقام بوده است. از موقوفات نیز برای روشنایی آن استفاده می کردند.

در گذشته، اطراف مقام خانه هایی بود که خادمان مقام آن جا زندگی می کردند. پس از هجوم وهابیان و ناامن شدن آن جا، خادمان خانه های خود را ترک کردند و به درون شهر رفتند. اینک وادی السلام و مقام امام زمان (عج) پر از مشتاقان مهدی موعود(عج) است که برای آمدن او دعا می کنند.

وادی السلام در آستانه ظهور

مولای متقیان، امیرمؤمنان، حضرت علی علیه السلام به هنگام ترسیم خط سیر حضرت بقیة اللّه(ارواحنافداه) در روزهای آغازین ظهور به سوی پایتخت دولت کریمه می فرماید: «کَأنّی بِهِ قَدْ عَبَرَ مِنْ وادِی السَّلامِ اِلی مَسجِدِ السَّهْلِةِ، عَلی فَرَسٍ مُحَجَّلٍ(4)، لَهُ شِمْراخٌ(5) یَزْهُو، وَیَدْعُو، وَیَقُولُ فی دُعائِهِ: لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ حَقّا حَقّا...؛ گویی او را با چشم خود می بینم که از «وادی السلام» عبور کرده، بر فراز اسبی که سپیدی پاها و پیشانی اش می درخشد و برق می زند، به سوی مسجد سهله در حرکت است و زیر لب زمزمه ای دارد و خدای را اینگونه می خواند: لااله الا الله حقا حقا...».(6)

وادی السلام در یوم اللّه رجعت

بازگشت گروهی از مؤمنان خالص و عدّه ای از منافقون فاجر پیش از رستاخیز به این جهان «رجعت» نامیده می شود.

اعتقاد به رجعت یکی از اعتقادات مسلّم و تردیدناپذیر شیعه است، همه شیعیان امامیه در مورد رجعت اجماع کرده اند(7) آیات فراوانی در احادیث پیشوایان به آن تفسیر شده(8) احادیث بی شماری از پیشوایان موصوم در این رابطه وارد شده(9) تعداد این احادیث خیلی بیش از تواتر است(10) و ثبوت آن از ضروریات مذهب شیعه است.(11)

وادی السلام در روایات

فضل بن شاذان در کتاب «القائم» با سلسله اسناد خود از اصبغ بن نباته روایت کرده که فرمود: مولای متقیان امیرمؤمنان علیه السلام روزی از کوفه بیرون رفتند تا به سرزمین «غَرِیّ» (نجف فعلی) رسیدند و در آنجا روی خاک ها دراز کشیدند.

قنبر عرضه داشت: اجازه بفرمایید جامه ام را پهن کنم تا روی آن استراحت فرمایید. امام علیه السلام فرمود: «نه، این چیزی جز تربت مؤمن و یا مزاحمتِ مجلس او نمی باشد».

اصبغ بن نباته گوید: عرض کردم: مولای من، تربت مؤمن را متوجه شدیم، ولی منظور شما را از مزاحمت مجلس مؤمن متوجه نشدیم.

فرمود: «یَا ابْنَ نُباتَة، لَوْکُشِفَ لَکُمْ لَرَأَیْتُمْ أَرْواحَ الْمُؤمِنینَ فی هذَا الظَّهْرِ حَلَقا یَتَزاوَرُونَ وَیَتَحَدَّثُونَ، اِنَّ فی هذَا الظَّهْرِ رُوحُ کُلِّ مُؤمِنٍ وَبِوادی بَرَهُوتَ نَسَمَةُ کُلِّ کافِرٍ؛ ای پسر نباته، اگر پرده از برابر دیدگان شما کنار برود خواهید دید که ارواح همه مؤمنان در این پشت گرد آمده، حلقه زده، با یکدیگر دیدار می کنند و از هر دری سخن می گویند، که ارواح همه مؤمنان در این نقطه گرد آمده و ارواح کافران در وادی برهوت».(12)

مرحوم دیلمی در ارشاد می فرماید: از ویژگی های تربت امیرالمؤمنین علیه السلام این است که از کسانی که در آن سرزمین دفن شوند عذاب قبر و سؤال نکیر و منکر برداشته می شود، چنانکه در روایات صریحه به آن تصریح شده است.(13)

تعداد کسانی را که در طول چهارده قرن در این سرزمین مقدس به خاک سپرده شده اند، جز خداوند منان نمی داند.

گذشته از سفرنامه های جهانگردان، در گزارش های محرمانه بریتانیا نیز از رقم بالای جنازه هایی که به جهت قداست مکان از ممالک مختلف جهان با امکانات محدود آن زمان به وادی السلام آورده می شد، گفت وگو شده است.(14)

جایگاه منبر حضرت قائم(عج)

در احادیث فراوانی از منبر قائم آل محمد(عج) و جایگاه آن گفت وگو شده، که به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم:

امام صادق علیه السلام می فرماید: «کَأَنّی اَنْظُرُ اِلَی الْقائِمِ عَلی مِنْبَرِ الْکُوفَةِ وَحَوْلَهُ اَصْحابُهُ ثَلاثُ مِائَةٍ وَثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلاً عِدَّةَ اَهْلِ بَدْرٍ، وَهُمْ اَصحابُ الاَلْوِیَةِ، وَهُمْ حُکّامُ اللّهِ فی اَرضِهِ عَلی خَلْقِهِ؛(15) گویی قائم علیه السلام را بر فراز منبر کوفه می بینم که 313 تن یارانش ـ به تعداد اصحاب بدر ـ در اطراف او حلقه زده اند، که آنها پرچمداران و فرمانروایان خداوند در روی زمین در میان بندگان خدایند.»

2. فرات بن احنف کوفی می گوید: در محضر امام صادق علیه السلام عازم زیارت مولای متقیان امیرمؤمنان علیه السلام بودیم، هنگامی که به «ثویه»(16) رسیدیم، امام علیه السلام پیاده شدند و دو رکعت نماز به جای آوردند، پرسیدم این چه نمازی بود؟ فرمودند: «هذا مَوضِعُ مِنْبَرِ القائِمِ، اَحْبَبْتُ اَنْ اَشْکُرَ اللّهَ فی هذَا المَوضِعِ؛(17) اینجا محلّ منبر حضرت قائم علیه السلام است، دوست داشتم که در اینجا نماز شکر به جای آورم.»

پی نوشت ها:

1-تهذیب الأحکام، ج 6، ص 34.

2- بحارالانوار، ج 52، ص 273.

3- بشارة الاسلام، ص 66.

4- محجّل: اسبی که قسمتی از پاهای آن سفید و درخشان باشد. [لسان العرب، ج 3، ص 65].

5- شمراخ: سپیدی باریک و هلال گونه ای که از پیشانی اسب سوی لبهایش کشیده شود. [فقه اللّغه، ثعالبی، ص 67].

6- دلائل الامامه، ص 458؛ العدد القویّه، ص 75؛ بحارالانوار، ج 52، ص 391؛ ج 94، ص 365؛ منتخب الأثر، ج 3، ص 250.

7- مجمع البیان، ج 7، ص 235.

8- در کتاب «رجعت یا دولت کریمه خاندان وحی» ص 23 تا 95 تفسیر 70 آیه از آیات قرآن کریم را به رجعت، از پیشوایان معصوم آوردیم.

9- شیخ حرّ عاملی بیش از 520 حدیث در این رابطه، در کتاب «الایقاظ من الهجعة بالبرهان علی الرجعة» گرد آورده است.

10- بحارالانوار، ج 53، ص 123.

11- الایقاظ، ص 82.

12- المحتضر، ص 4؛ بحارالانوار، ج 27، ص 307.

13-ارشادالقلوب، ج 2، ص 439؛ بحارالانوار، ج 100، ص 233.

14- موسوعة العتبات المقدسه، ج 6، ص 245.

15- ارشاد القلوب، ج 2، ص 439.

16بحارالانوار، ج 52، ص 326؛ تاریخ الکوفه، ص 100.

17- یاقوت می نویسد: ثَوِیَّه نام محلی در نزدیکی کوفه می باشد [معجم البلدان، ج 2، ص 87؛ تاریخ الکوفه، ص 162].

منابع:

۱-دانشنامه امام مهدی(عج)

۲-حوزه نت

پایان پیام/9