همبستگی برای نجات آرمان‌شهر

روایت بازداشت خانگی و تبعید شهردار ریاچه به جرم دفاع از حقوق مهاجران و اقلیت‌ها

احمدعلی کدیور

«و اوست که پیشاپیش باران رحمت خود بادها را به بشارت می‌فرستد. چون بادها ابرهای گران‌بار را بردارند، ما آن را به سرزمین‌های مرده روان سازیم و از آن باران می‌فرستیم و به باران هر گونه میوه‌ای می‌رویانیم. همین‌گونه مردگان را هم از خاک برانگیزیم، شاید پند گیرند.»(سوره کهف، آیه ۴۷)

سال ۱۹۹۸، ۲۵۰ مهاجر و پناه‌جوی کرد شامل زن، مرد و کودک که به مقصد اروپای شمالی در دریا سرگردان شده بودند، با وزش‌های اتفاقی باد به سواحل جنوبی ایتالیا رسیدند. بر فراز تپه‌های کالبریا(۱) در سواحل جنوبی ایتالیا شهر کهن ریاچه(۲) قرار دارد. طی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی سیل مهاجرت منفی ریاچه آغاز شده بود و هنگام رسیدن قایق پناه‌جویان، ریاچه بی‌شباهت به شهر ارواح نبود؛ به‌ندرت مغازه‌ای در شهر باز بود، هیچ‌کس روی زمین‌های کشاورزی و باغات کار نمی‌کرد و تعداد بچه‌ها آن‌قدر در شهر کم بود که باز نگه‌داشتن مدرسه به غیرممکن نزدیک شده بود. دومنیکو لوکانو(۳)، معلم سابق و شهردار سال‌های بعد و امروز ریاچه، بسته‌ای را که از دریا رسیده بود، هدیه‌ای دانست که «مسیر قدم‌های یونانیان، عرب‌ها، نورمن‌ها و دیگر مسافران همیشگی سواحل جنوبی ایتالیا را دنبال کرده و به این مقصد پا گذاشته است.»(۴)

داویده بوناتزی؛‌Davide bonazzi

لوکانو موسسه‌ای به اسم «شهر فردا» تاسیس کرد و غذا، سرپناه و برق مجانی خانه‌های متروک ریاچه را در ازای حداقل ساعات کار برای امرار معاش و تحصیل زبان ایتالیایی در اختیار تمام مهاجران و پناه‌جویان گذاشت. «سال‌ها بعد کردها به آلمان مهاجرت کردند، ولی رنگ‌وبوی خود را در ریاچه باقی گذاشتند.»(۵) پس از آن ریاچه درهای خود را به روی مهاجران فلسطینی، لبنانی، سوری، افغان، اریتره‌ای و اتیوپیایی و… باز کرد. ریاچه کم‌کم از اقامتگاه موقت مهاجران به خانه دائمی آنان تبدیل شد و بسیاری از مهاجران حتی پس از گرفتن جواز عبور به مقصد شمال اروپا با تصمیم خود در ریاچه باقی می‌ماندند. لوکونا با سازمان‌دهی مهاجران خیابان‌های ریاچه را از زباله پاک کرد، خرابه‌های شهر را بازسازی کرد، مدرسه و کودکستان ریاچه را زنده کرد، کارگاه‌هایی برای احیای صنایع فراموش‌شده ریاچه احداث کرد، زمین‌های کشاورزی، کاشت سبزی و باغ‌های میوه و زیتون را رونق داد و زندگی را در ریاچه به محلی‌ها و مهاجران بازگرداند. ریاچه تبدیل به نمونه و الگوی جهانی موفقی در باززنده‌سازی یک شهر از طریق ادغام موفق مهاجران در جامعه محلی شد. زندگی در ریاچه گردشگران فرهنگی زیادی را به خود جذب کرد. از این جمله ویم وندرس، کارگردان آلمانی، بود که برای ساخت یک فیلم کوتاه تخیلی به منطقه سفر کرده بود و تصادفی از طریق سه برادر کولی صرب و یک کودک افغان پایش به ریاچه باز شد. به گفته خود وندرس او چنان واقعیت زنده ریاچه را از جهان تخیلی فیلم کوتاهش شگفت‌انگیزتر یافت که از ساخت فیلم کوتاه صرف‌نظر کرد و یک فیلم ۳۰ دقیقه‌ای درباره جهان رنگارنگ مهاجران شهر ریاچه و فردریکو لوکانو ساخت.

بازنخواهد نشست! جولیتا پاستورینی Julietta Pastorini

با این همه، با به قدرت رسیدن حزب راست افراطی ایتالیا به رهبری متیو سالوینی وزیر کشور ایتالیا و تثبیت سیاست‌های ضد ورود مهاجران در ایتالیا، ریاچه به موردی حساسیت‌برانگیز تبدیل شد. از دو سال پیش دولت ایتالیا بودجه مربوط به حمایت از مهاجران و پناه‌جویان را قطع کرد و ریاچه به عنوان شهر غیرسودده از فهرست شهرهای مورد حمایت بخش عمومی خارج شد. حمله‌های مستقیم و متعدد سالوینی به لوکانو این سوءظن را ایجاد کرده بود که هدفی که دولت راست‌گرای ایتالیا به عنوان مسئله خطرناک، مورد حمله قرار می‌دهد، نه مورد ریاچه، که در حقیقت «الگوی ریاچه» است. سرانجام دومنیکو لوکانو متهم شد قانون را زیر پا گذاشته و با شرکت‌هایی قرارداد بسته که برای مدیریت و جمع‌آوری زباله برای مهاجران فرصت‌های شغلی ایجاد کرده‌اند. در شگفتی رسانه‌ها و افکار عمومی دومنیکو لوکانو از اول اکتبر، ۹ مهرماه، در بازداشت خانگی به سر می‌برد. اتهام سوءاستفاده از اموال عمومی در شرایطی به بازداشت لوکانو انجامیده که در سال‌های اخیر تاسیس سرپناه‌های خصوصی برای اسکان مهاجران در ایتالیا به عنوان کسب‌وکاری بسیار سودده شناخته می‌شود و اسناد تازه‌ای از دست داشتن مافیای جنوب ایتالیا در این کسب‌وکار در اختیار افکار عمومی قرار گرفته است. ریاچه که تا پیش از این به عنوان الگوی باززنده‌سازی یک شهر شناخته می‌شد، پس از بازداشت لوکانو به نمادی برای هم‌بستگی در دفاع از حقوق قومیت‌ها و اقلیت‌ها علیه نژادپرستی و تبعیض شناخته می‌شود. بسیاری از روشن‌فکران اروپایی هم‌بستگی خود را با لوکانو اعلام کرده‌اند، از جمله ویم وندرس در خصوص بازداشت لوکانو گفته: «به قلم درشت بر قاره ما نوشته شده: آزادی، برابری و برادری. ولی در عوض سرکوب، تبعیض و جنگ‌طلبی تبدیل به شعار تازه ملی‌گرایانی شده که انگار فراموش کرده‌اند ایدئولوژی‌شان چه سیاه‌روزی خون‌باری به قاره ما هدیه کرد.»(۶) هم‌چنین پس از بازداشت لوکانو نهادی مردمی به اسم «شبکه هم‌بستگی شهرداری‌ها»(۷) مشغول جذب منابع مالی برای حفظ ریاچه برای توقف دستور کوچاندن مهاجران از این شهر است. به همین منظور در فراخوانی از همه هنرمندانی که مایل به اعلام هم‌بستگی با میمو لوکانو هستند، دعوت شده آثارشان را برای تجمیع در یک نمایشگاه و فروش به سود ریاچه ارسال کنند. تصاویری که می‌بینید، نقاشی‌هایی هستند که در یک ماه گذشته در اعلام هم‌بستگی به میمو لوکانو تصویر شده‌اند.
برای اعلام حمایت از میمو لوکانو یا پی‌گیری بیشتر اخبار او می‌توانید از هشتگ‌های زیر استفاده کنید:
#iostoconRiace #‌FreeMimmoLucano #iostoconmimmolucano

من میمو لوکانو هستم ربکا والنته Rebecca Valenete

پی‌نوشت:
۱.Calabria
۲. Riace
۳. Domenico Lucano
۴. دومنیکو لوکانو، به نقل از وبگاه آژانس مهاجران سازمان ملل، مقاله
Wim Wenders inspired by integration model set by idyllic town in Calabria
۵. دومنیکو لوکانو، همان
۶. ویم وندرس، به نقل از وبگاه politicalcritique.org مقاله
Wim Wenders and Gesine Schwan in solidarity with Mimmo Lucano
۷.Solidarity Municipalityies Network(RECOSOL)