بازارچه های محلی؛ مُسکنی موقت یا راهکاری موثر؟

به گزارش ایسنا، بر اساس تعاریف، بازارهای محلی می‌توانند مناسب‌ترین مکان جهت فروش محصولات و تولیدات کشاورزی بومی و صنایع دستی روستاییان در راستای اقتصاد مقاومتی و اشتغال‌زایی مولد باشند.

با توجه به این که امروزه افراد زیادی به عنوان خریدار و فروشنده با این بازارها در ارتباط هستند، پیداست که تقویت یا تضعیف آن بر قشر وسیعی از جامعه اثر می‌گذارد.

از طرفی ساماندهی و بررسی وضعیت دست فروشان هم می‌تواند مؤلفه‌ای موثر بر شکل‌گیری بازارچه‌های محلی باشد که خود مقوله‌ای وسیع و قابل تامل برای مسئولان است.

اما در این میان، برخی از اساتید اقتصادی هم هستند که معتقدند، تقویت و راه‌اندازی بازارچه‌های محلی راهکاری کوتاه مدت و موقت برای برخی از تولیدکنندگان است و نمی‌تواند استمرار یابد و دفاع از این موضوع در جهت کاهش حاشیه‌های بازار یا حذف واسطه مطرح شده است.

در این گزارش تاثیر بازارچه‌های محلی بر اقتصاد منطقه ای و ملی و نقش آن در رضایت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مورد بحث قرار گرفته است.

تورج سلطنت پوری -رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج-، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بازارچههای محلی از مصنوعات دست‌ساز افراد محلی هر منطقه تشکیل و به عنوان اقتصادی خودکفا در منطقه محسوب می‌شود.

وی افزود: متاسفانه امروزه به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژی و عدم استقبال مردم، نقش این بازارچه‌ها کم کم کمرنگ شده و به مرور زمان جمع آوری و فراموش شدند.

رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری سنندج، با اشاره به اینکه به طور کلی شاکله اقتصاد، به جز اقتصادهای ملی همچون نفت و معادن از اقتصادهای محلی هم نشات می‌گیرد، عنوان کرد: بازارچه‌های محلی از مهم‌ترین ارکان تشکیل دهنده اقتصاد منطقه‌ای است.

وی با بیان اینکه شهر سنندج در حال حاضر فاقد بازارچه‌های محلی به صورت جمعی است، ادامه داد: در بازارچه‌های محلی تولیدات مهم محلی و منطقه‌ای شامل پوشاک، مواد غذایی و سایر محصولات دیگر به فروش می‌رسد که اکنون در شهر سنندج به صورت نقطه‌ای مشاهده می‌شود.

سلطنت‌پوری در ادامه به تشریح "اقتصاد مقاومتی" پرداخت و گفت: اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که در مقابل تاراج سایر اقتصادها مقابله کند، با این توضیح که، با افزایش واردات وابستگی و اتکا به فروش منابع خام افزایش می‌یابد، اما زمانی که صادرات غیر نفتی و فروش محصولات معادن افزایش می‌یابد اقتصاد غنی‌تر و پویا تر می‌شود و اقتصاد اتکای خود به منابعی را که کارایی چندانی نداشته و روال پذیر بوده از دست می‌دهد، و این به معنی اقتصاد مقاومتی است.

وی افزود: در جریان بازارچه‌های محلی افراد توانمند می‌شوند، این افراد کارآفرین هستند و از منابع و نیروی انسانی شروع به تولید شغل با استفاده از پتانسیل و ظرفیت‌های موجود می‌کنند.

رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری سنندج با بیان اینکه بازارچه‌های محلی وسعت شغلی بسیار زیادی دارد و می‌تواند رسته‌های مختلف شغلی زیادی داشته باشد، ذکر کرد: در این بازارچه‌ها ما می‌توانیم حتی فروش صنعت گردشگری را شروع کنیم و بوم‌گردی را رواج دهیم.

وی اعلام کرد: سازمان ساماندهی مشاغل شهری سنندج، بحث توانمندسازی اقتصاد شهری را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده و اولین کاری که باید برای تحقق این مهم انجام گیرد ایجاد بازارچه‌های محلی و منطقه‌ای است که باید بتواند زمینه عرضه کالاهای با کیفیت و با قیمت مناسب برای مردم را فراهم کند.

سلطنت پوری بیان کرد: اولین اولویت بازارچه‌های محلی، تامین تولیداتی با خصوصیات منطقه جغرافیایی مربوط به خود است، به طوریکه چرخه پول در همان منطقه به گردش درآید و از آن خارج نشود. متاسفانه چند سال اخیر مشاهده شده است که فروشگاه‌های سایر مناطق جغرافیایی کشور، در کردستان دایر می‌شود و اجناس مربوط به مناطق خود را که اولویت ما نیست عرضه کرده و به فروش می‌رسانند. این در حالی است که ما خود در داخل استان فروشگاه‌های تولید پوشاک و مواد غذایی داریم.

وی عنوان کرد: اهمیت به لحاظ اشتغال‌زایی و کار آفرینی در این زمینه نشان می‌دهد که ما باید از صنایع خود در قالب بازارچه‌های محلی که عرضه کننده کالاهای محلی ما هستند حمایت کنیم.

رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری سنندج گفت: در حال حاضر شاید در سطح استان تولید داشته باشیم اما به دلیل عدم حمایت از بخش عرضه، تولیدکنندگان با شکست مواجه شده و در نقاط دیگری سرمایه‌گذاری می‌کنند.

وی ادامه داد: اگر حجم عرضه محصولات منطقه‌ای افزایش یابد، تولیدکنندگان محلی هم بیشتر ترغیب می‌شوند و به این ترتیب چرخه‌ای اقتصادی به وجود می‌آید که می‌تواند وسعت یابد، که این امر نمود عینی اقتصاد مقاومتی و اقتصادی که پایه آن منوط به خارج از کشور نیست به شمار می‌رود.

سلطنت پوری تشریح کرد: به طور مثال بازارچههای کالا به کالا که در شمال کشور وجود دارد و در آن تبادل اقتصای صورت می‌گیرد در کمترین اثر افزایش نرخ ارز و تورم قرار دارند، که اگر وسعت یابند می‌تواند بخش وسیعی از مناطق ما را پوشش دهد، همچنین در بحث توانمندسازی روستاها نیز می‌تواند موثر باشد.

وی در پایان بر حمایت دولت و ارگان‌های نیمه دولتی از تشکیل بازارچه‌های محلی تاکید کرد.

در ادامه این گزارش، نظر چند دست فروش را در رابطه با تاثیر ایجاد بازارچه‌های محلی در ساماندهی وضعیت آنان جویان شدیم چراکه علی‌رغم اینکه برخی از افراد به دنبال اصالت کالا و خرید کالاهای باکیفیت هستند برخی دیگر نیز به دنبال خرید ارزان هستند و به سراغ دست‌فروشان می‌روند.

دستفروشان عمدتا کسانی هستند که سرمایه چندانی برای راه‌اندازی یک کسب و کار رسمی ندارند و در شرایط رکود اقتصادی،‌ امکان جذب آنها در مشاغل رسمی فراهم نشده است و باید فروشندگان خیابانی را به عنوان طبقه‌ای از بازیگران غیررسمی اقتصادی نگاه کرد.

کمال. ح مردم میانسالی که چند سالی است در خیابان فردوسی شهر سنندج مشغول فروش لباس بچگانه است با ناراحتی می‌گوید: دست‌فروشی شغل اول و آخر ما است و از سر اجبار و برای تامین امرار معاش خانواده‌ام به دستفروشی روی آورده‌ام، اگر کار باشد ما اینجا چه‌کار می‌کنیم.

نظرش را در رابطه با ایجاد بازارچه‌های محلی بیان می‌کند و توضیح می‌دهد که شهرداری باید جای مخصوصی در اختیار دست‌فروشان قرار دهد، مکانی که خریداران به‌راحتی بتوانند به دست‌فروش‌ها دسترسی داشته باشند و ما هم بتوانیم جنس‌هایمان را بفروشیم.

نظر چند دست فروش میوه و تره بار میدان انقلاب سنندج هم در رابطه با این موضوع رضایت از دست فروشی بود و آن را در تامین نیازهای روزانه مردم موثر می‌دانستند و می‌گفتند که ما مشتریان خاص خود را داریم به همین خاطر باید در میدان اصلی شهر باشیم.

اما برخی معتقدند که به سادگی نمی‌توان مرکز شهر یا خیابان‌های تجاری را در اختیار دست‌فروشان قرار داد و طبیعی است برای ساماندهی دستفروشان باید چاره دیگری اندیشید و مکان ویژه متمرکزی را اختصاص داد.

بازارچه‌های محلی، مسکنی موقت بر دردهای بازار است

دکتر حامد قادرزاده -استاد رشته اقتصاد- در رابطه با تاثیر بازارچه‌های محلی بر اقتصاد به ایسنا گفت: بحث ایجاد بازارچه‌های محلی که بعد از انقلاب مورد توجه بخش اجرا قرار گرفته است، به معنی ایجاد مکانی برای فروش و تبلیغ محصولات کسانی که فاقد واحد مناسب تولیدی بوده و در منزل یا کارگاهی کوچک مشغول به فعالیت هستند می باشد.

وی اظهار کرد: دفاع از این موضوع که در جهت کاهش حاشیه های بازار یا حذف واسطه مطرح شده است اگرچه شاید در کوتاه مدت، در مناطقی خاص و برای موارد خاصی به منظور کمک مقطعی به برخی از واحدهای تولیدی یا فعالان بخش اقتصادی که کوچک هستند و حمایت ندارند به نظر درست بیاید اما واقعیت این است که در فرآیند توسعه ما نیازمند ایجاد واحدهای فروشگاهی دارای شناسنامه، تولید کننده دارای برند و نام تجاری با محصولات استاندارد و بسته بندی شده داریم که در فرآیند توسعه باید به صورت اجتناب ناپذیر مورد توجه قرار گیرد.

این استاد اقتصاد با تاکید بر اینکه مواردی همچون ایجاد بازارچه های محلی، بیشتر مواردی کوتاه مدت و مقطعی هستند، بیان کرد: اگرچه ایجاد فروشگاه های مقطعی برای معرفی کالاها و تبلیغ برای برخی از تولید کنندگان و شناساندن آن ها به مردم خوب است، اما در فرآیند توسعه نیازمند یک سازمان مناسب بازار رسانی، ایجاد و تشکیل یک بازار متشکل و دارای شناسنامه هستیم که الزاما این بازار، بازاری فیزیکی هم نیست بلکه می تواند مجازی هم باشد.

وی عنوان کرد: ایجاد بازارچه های محلی برای مقطع خاصی از زمان شاید زیاد مسئله ای نباشد، اما نمی تواند در بلند مدت استمرار یابد، مگر اینکه ما بازارچه های دایمی ایجاد کنیم و فعالان بازار الزاما تولید کنندگان نیستند.

این اقتصاددان ادامه داد: اگرچه امروز حاشیه های بازار بالاست و قیمتی که مصرف کننده پرداخت می کند و با قیمتی که تولید کننده دریافت می کند اختلاف فاحشی دارد و گاها چند برابر است اما این راه چاره نیست، بلکه ما باید بتوانیم خوشه های تولیدی ایجاد کنیم و نمایندگی فعال در بازار داشته باشیم.

وی ذکر کرد: نباید عرضه مستقیم در بازار صورت گیرد، چون همه محصولات بلافاصله قابل مصرف نبوده و مستلزم فرآوری است و همچنین در یک محدوده جغرافیایی هم قابل عرضه نمی باشد.

قادرزاده با تاکید بر اینکه ما در شرایط کنونی نیازمند توسعه بازار هستیم افزود: امروز در تمام دنیا محصول به صورت فیزیکی در بازار بورس عرضه نمی شود بلکه مشخصات کالا عرضه می شود، لذا، اساسا در بلند مدت بازارهای فیزیکی و عرضه مستقیم کالا به نوعی تعدیل خواهد شد و درصد کمی از مردم برای خرید کالا مراجعه می کنند و بیشتر به سمت بازارهای بورس و یا بازارهایی که حالت نمایشگاهی دارد حرکت خواهند کرد.

وی خاطرنشان کرد: لذا امروز راه حل این نیست که مکانی را در یک مقطع زمانی خاص یا به صورت فصلی برای فروش محصولات کسانی که نمی توانند محصولات خود را به خوبی در بازار عرضه کنند اختصاص دهیم، این امر برای مدت کوتاهی شاید خوب باشد.

این استاددانشگاه یادآور شد: ضمن تحسین حمایت از تولیدکنندگان برای عرضه استمرار کالا، تولید کننده باید بر اساس شناخت بازار تولید کند و لذا باید فعالان بازار به صورت تخصصی کار کنند، شرکت های بازاریابی مناسب به وجود آید و کالاهای ما در مغازه های مشخص و با برندهای مشخص به بازار عرضه شود.

به گزارش ایسنا، بازارهای دوره‌ای و محلی از قدیم الایام دارای نقشی عمده و اساسی در افزایش رضایت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان محصولات کشاورزی بوده و هستند. لذا بررسی عوامل موثر بر شکل‌گیری و موفقیت این بازارهای دوره ای و محلی و ارائه راهکارهایی برای توسعه متناسب آن با شرایط تولیدی در استان کردستان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

ساماندهی مشاغل و دست‌فروشی‌ها کار مستمری است و به صورت مقطعی و نقطه‌ی انجام نمی‌شود اما برای هر محله زیرساختی باید در نظر گرفته شود تا مردم ملزومات و نیازهای خود را در همان محل بتوانند تأمین کنند .

ضروری است نظارت ویژه‌ای بر کالاها و بازارچه‌های محلی و دست‌فروشان انجام شود، همچنین فرصت برای فروش کالاهای ایرانی نیز فراهم شود.

انتهای پیام