چین در افغانستان؛ از نگاه اقتصادی تا منافع سیاسی
تهران - ایرنا - چین برای افزایش فعالیتهای اقتصادی خویش به دیگر مناطق جهان شدیداً به دنبال بازگشت ثبات وضعیت داخلی و جلوگیری از به قدرت رسیدن طالبان در کشور افغانستان است.
به گزارش ایرنا موقعیت جغرافیایی هر کشوری میزان اهمیت آن کشور را در عرصه جهانی از نظر اقتصادی و راهبردی نشان می دهد.
افغانستان در منطقه آسیای مرکزی و در همسایگی کشورهای پاکستان، چین، ایران، آسیای میانه و در مجاور کشورهای غنی نفت و گاز خاورمیانه قرار دارد. افغانستان با توجه به موقعیت جغرافیایی خویش در کنار منابع طبیعی غنی دارای نقطه اتصالی منطقهای بسیار مهمی در جهان است.
جایگاه راهبردی افغانستان اهمیت این کشور در جهان بویژه در حوزه اتصال مناطق آسیای جنوبی به آسیای میانه را بسیار قابل توجه کرده است. چین برای افزایش فعالیتهای اقتصادی خویش به دنبال اتصال به دیگر مناطق جهان از طریق توسعه شبکه راه آهن و تقویت زیرساختهای جادهای و بنادر برای افزایش تجارتهای دریایی است. بعد از خروج نیروهای ناتو و نیروهای بینالمللی کمک به امنیت از افغانستان در سال 2014، چین با بازی نقش مؤثر خود در ثبات و امنیت کشور افغانستان جایگاه خود در این کشور را مستحکم کرد.
مرکز تحلیلی یوروآسیا می نویسد، چین از سالهای دور با حفظ همکاریهای اقتصادی توانسته نقش خود در سیاستهای بینالملل را بهخوبی بازی کند. روابط دو جانبه میان چین و افغانستان در سال 1955 برقرار و سپس در سال 1964 به پیمان اقتصادی و همکاری فنی منجر شد. افغانستان دارای منابع غنی طبیعی بسیاری مانند آهن، مس، سنگ مرمر، زغال سنگ، فلزات گرانبها، سنگهای قیمتی و هیدروکربن است که برخی از این منابع کشف شده و برخی دیگر به دلیل وقوع وضعیت جنگی در این کشور تا کنون کشف نشدهاند.
بر اساس نظرسنجی جغرافیایی افغان و آمریکایی که در میان سال 2007 تا 2009 صورت گرفت، ذخایر رسوبات مس، جیوه، عناصر کمیاب خاکی، گوگرد، کرومیت، آزبست، پتاس، گرافیت و شن و ماسه در بیش از 20 منطقه معدنی این کشور کشف شد. این بررسی نشان میدهد که بیشترین ذخایر فلزات در کشور افغانستان مربوط به آهن و مس میشود. کل ذخایر مس این کشور در حدود 60 میلیون تن برآور شده و دیگر ذخایر فلزات گران بها کشف نشده در این کشور در حدود 28 میلیون تن تخمین زده میشود. در دهه اول قرن بیست و یک، روابط تجاری میان افغانستان و چین بهشدت افزایش یافته و چین هم اکنون به یکی از بزرگترین کشورهای صادر کننده به افغانستان تبدیل شده است. چین همچنین درزمینهٔ توسعه منابع طبیعی و زیرساختهای افغانستان مشارکت قابل توجهی داشته است.
نخستین و مهمترین هدف چین در افغانستان بازگشت ثبات وضعیت داخلی این کشور است. در این رابطه، چین نقش مؤثر خود را بهعنوان بازیکن منطقهای برای غلبه بر هر گونه دخالت خارجی در این منطقه بازی میکند.
از طرف دیگر، برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند، حضور پر رنگ چین در افغانستان نه تنها باعث ایجاد تنش بلکه باعث برهم زدن محیط سیاسی منطقه نیز میگردد.
داوود مرادیان رئیس مرکز مطالعات راهبردی افغانستان بر این باور است که چینیها بسیار مبهم در افغانستان رفتار میکنند. آنان هرگز خواهان بازگشت طالبان به قدرت نیستند و نسبت به فعالیتهای مجدد طالبان بعد از سال 2014 بسیار نگران هستند، اما آنان همچنین حضور مستمر نیروهای آمریکایی در همسایگی خویش را هرگز تحمل نمیکنند.
به گفته اندرو اسمال کارشناس چینی، اگر شما به دنبال باز کردن مسیر به منطقه آسیای میانه هستید، چین تنها بازیکنی است که میتواند سطح سرمایه گذاری مورد نیاز در افغانستان را برای رسیدن به این موفقیت حفظ کند.
در همین رابطه چین بهتازگی تلاشهای بسیاری برای کشاندن طالبان بر میز مذاکرات بهعنوان تنهاترین راه حل غیرنظامی افغانستان انجام داده است. پیروزی برد برد نیازمند زمان بسیار است. گفتوگوهای ترکیبی باید با همه شرکای منطقهای از جمله پاکستان کشور همسایه افغانستان، هند متحد دیرین این کشور و ایران برقرار گردد.
به گزارش اکونومیک تایمز، پس از سفر یک روزه اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان به هند در سپتامبر سال جاری و دیدارش با نارندا مؤدی نخست وزیر این کشور مقامات هندی اعلام کردند که طرح آموزش مشترک دیپلماتهای افغان توسط دهلی و پکن از ماه اکتبر آغاز میشود.
کارشناسان معتقدند که همکاری چین و هند در افغانستان واکنشی صریح به آمریکا و پاکستان است زیرا ترامپ تلاش میکند تا با ایجاد رقابت بین پروژه یک کمربند، یک راه چین و پروژه اقتصادی آمریکا و هند، آسیا را به صحنه جنگ سرد جدید تبدیل کند و از سوی دیگر نیز مقامات پاکستانی نیز همواره تصریح کردهاند که با هرگونه نقش و نفوذ هند در افغانستان مخالف هستند.
همچنین طبق گزارش تارنمای چاینا او آر جی، با توجه به شکست استراتژیهای نظامی آمریکا و غرب در ایجاد صلح در افغانستان، چین، ایران و برخی از کشورهای منطقه برای حل مشکلات امنیتی این کشور همکاری خواهند کرد.
بر اساس این گزارش، آمریکا بعد از 17 سال عملیات نظامی در افغانستان با شکست در این کشور مواجه شده است و نتوانسته هیچ ثمرهای از صلح و ثبات را برای مردم افغانستان به ارمغان بیاورد چیزی که خود مردم آمریکا نیز بهخوبی به آن واقف هستند.
به گفته تارنمای چاینا، بعد از شکست کامل استراتژیهای آمریکا در افغانستان، کشورهای چین، ایران، روسیه و پاکستان درصدد نجات افغانستان از وضعیت آشفته کنونی هستند.
آساق**9473**