به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی نقش رسانه در توسعه شهری شامگاه یکشنبه به مناسبت گرامیداشت روز جهانی شهرسازی از سوی جامعه مهندسان شهرساز استان قم و با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قم و موسسه آموزش عالی پویش در فرهنگسرای جوان قم برگزار شد.
رئیس هیئت مدیره خانه مطبوعات استان قم در این نشست طی سخنانی اظهار داشت: اگر میخواهیم رسانهها در عرصه شهرسازی نقش آفرین باشند، این امر بدون حضور و همراهی نیروهای متخصص شهرساز و سایر مهندسان ممکن نخواهد بود.
مرتضی داستانی عنوان کرد: ما به خبرنگاران و روزنامهنگاران میگوییم که رسالت آنها حل مشکلات شهر نیست؛ چرا که رفع یک مشکل و معضل شهری ابعاد متفاوتی دارد و عمده رسالت خبرنگار طرح مشکل است.
وی معتقد است که خبرنگاران باید مشکلات شهری را شناسایی و به جامعه و مسئولان معرفی کنند و صاحبان رسانه باید به دنبال طرح مشکلات باشند و رسالتی برای ایده پردازی ندارند.
سالهاست که نیروهای متخصص شهرساز در ارائه نظر خود ملاحظهکاری میکنند
مدیرمسئول روزنامه ۱۹ دی تصریح کرد: سالهاست که نیروهای متخصص ما در عرصه شهرسازی در ارائه نظر خود ملاحظهکاری میکنند و حاضر نیستند نظرات کارشناسی خود را شجاعانه طرح کنند؛ هرچند که در جلسات خصوصی و غیررسمی نظر خود را بیان میکنند.
وی عنوان کرد: وقتی متخصص و کارشناسی موضوعی را در رسانه و روزنامه مطرح میکند تأثیرگذاری آن به مراتب از خبرنگار و یا کسی که تخصص لازم را در آن مورد خاص ندارد، بیشتر است.
مدیرعامل خانه مطبوعات استان قم در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع آغاز پروژه مونوریل در قم و عکس العمل رسانههای استان در قبال آن اشاره کرد و گفت: وقتی بحث احداث مونوریل در قم مطرح شد در گام اول به دنبال بررسی این طرح در شهرهای دیگر رفتیم که اصفهان، مشهد، تهران و شیراز آن را قبول نکرده بودند و ما این استدلالها را قبل از کلنگ زنی این پروژه در روزنامه مطرح کردیم و هرچقدر سعی کردیم نظرات کارشناسان قمی در این زمینه را جویا شویم موفق نشدیم و در نهایت چندین مطلب از کارشناسان تهرانی که در مخالفت مونوریل مقاله و یا گزارش نوشته بودند که منجر شد آقای قالیباف این پروژه را اجرایی نکند استفاده و در روزنامه منتشر کردیم.
وی ابراز داشت: آقای آتش زر که رئیس شورای اسلامی شهر قم در آن زمان بود در زمان کلنگ زنی مونوریل گفته بود که ما در قم هر کاری میخواهیم انجام دهیم یک روزنامه میخواهد جلوی آن را بگیرد و ما این سخنان را برای ثبت در تاریخ در روزنامه منتشر کردیم.
داستانی ادامه داد: در آن زمان دو یا سه نفر حاضر به ارائه نظر خود شدند اما امروز همه از تبعات منفی مونوریل دم میزنند و شورای شهر نیز رسماً اعلام کرد که امکان ادامه آن وجود ندارد که متأسفانه هزینههای زیادی بر قم تحمیل شده که اگر آن زمان متخصصان و کارشناسان به صراحت نظر کارشناسی خود را ابراز میکردند کار به اینجا نمیرسید.
وی به چگونگی اجرای پروژه حرم تا حرم نیز اشاره کرد و گفت: زمانی که کرباسچی شهردار تهران بود با بالگرد دوری در قم زد و بدون مطالعات کارشناسی اتصال حرم به جمکران را در یک مسیر مستقیم مطرح کرد و مسئولیت آن را پذیرفت که در همان زمان مطلبی در روزنامه جمهوری چاپ شد که این کار با توجه به مسیرهای دسترسی به جمکران نیازی نیست و از طرفی توسعه قم به سمت اصفهان است و این طرح مرکزیت حرم را به حاشیه میراند و هیچ کسی حاضر نشد این طرح را دنبال کند و تنها آقای آخوندی وزیر شهرسازی وقت مخالفت خود با این طرح را در نامهای اعلام کرد.
مدیرمسئول روزنامه ۱۹ دی میگوید که این اتفاقات در شهر قم به دلیل عدم همراهی متخصصان رخ داده است و به جز افرادی نادر، شجاعتی از سوی کارشناسان امر ندیدیم.
داستانی به ماجرای پروژه احداث پاساژ الغدیر قم در مرکز شهر نیز اشاره کرد و گفت: این پروژه کالبد شهری قم را بر هم زد و خاطرات زیادی را عوض کرد و بودجه زیادی صرف شد که متأسفانه رسانههای استان نتوانستند در این عرصه هم مؤثر باشند.
توسعه شهر قم به صورت نامتوازن است
مدیرعامل خانه مطبوعات استان قم با بیان اینکه توسعه شهر قم به صورت نامتوازن است، افزود: بخش زیادی از برنامهریزی شهری قم رها است و از گذشته تاکنون فکر و ایده خاصی پشت آن نبوده است.
وی این موضوع را هم مطرح میکند که چه چیزی باعث میشود، فردی بگوید من قم را به دومین شهر دامپروری تبدیل کردهام که این نشان از عدم شناخت درست ویژگیهای استان بوده و باید دانست که برنامهریزی شهری نیازمند نگاه همه جانبه است.
داستانی ابراز داشت: هدف رسانهها ارتقاء محیط زندگی شهروندان و بهبود سبک زندگی آنها است که این امر نیازمند ایده و طرح کارشناسان دارد تا سطح افکار عمومی بهبود یافته و تغییر باورهای آنها ممکن پذیر شود و بهبود برنامهریزی شهری و تغییر باورها جز با همراهی رسانهها و متخصصان امکانپذیر نیست.
یکی از اصلیترین کارکردهای رسانه ذائقه سازی برای جامعه است
مدیرکل دفتر طرحهای توسعه شهری شهرداری قم نیز در این نشست که محور سخنانش را به موضوع نقش رسانه در توسعه شهری اختصاص داده بود در این خصوص گفت: یکی از اصلیترین کارکردهای رسانه در واقع ذائقه سازی برای جامعه و مخاطب است که از این طریق میتواند بر سبک زندگی مردم در زمینههای مختلف تأثیرگذار باشد.
محسن صادقی امینی معتقد است که ذائقه سازی رسانهها برای جامعه میتواند سدی در برابر سوداگران باشد چرا که از این طریق میتوان بینش و فرهنگ مردم را در مسیر درست هدایت کرد و مانع از آن شد تا افرادی برای کسب درآمدهای سرشار از مردم سوءاستفاده کنند که به عنوان نمونه میتوان به موضوع نماهای شهری اشاره کرد که متأسفانه امروز به دلیل فقدان ذائقه سازی رسانهها به ابزار و کالای سرمایهای تبدیل شده است.
وی دیگر کارکرد رسانهها را نظارت اجتماعی برشمرد و در این خصوص بیان داشت: این نظارتهای اجتماعی است که میتواند رفتارهای فردی و اجتماعی و همچنین داراییهای مادی و اجتماعی جوامع را حراست کند.
مدیرکل دفتر طرحهای توسعه شهری شهرداری قم با اشاره به نقش تکایا و حسینیهها به عنوان گنجینههایی در قم قدیم که کارکردهای متفاوتی داشتند افزود: متأسفانه امروز از آن همه کارکردهای اجتماعی این مکانها خبری نیست و این بدان مفهوم است که ما از کارکردهای این نهادها در محلات دور شدهایم که میتوانستند سر منشأ اقدامات و تحولات بسیاری باشند و به دلیل فقدان همین امر گاهی شاهد هستیم نابسامانیهای فرهنگی موجب بروز ناهنجاریهای اجتماعی شده است.
صادقی امینی در ادامه حاکمیت، فعالان ساختمان و شهروندان را سه ضلع بازیگران عرصه ساخت ساز برمیشمرد و بر این عقیده است که رسانهها در وسط این ماجرا قرار دارند که باید ذائقه سازی کنند.
وی آینده پژوهی و دیده بانی را نیز از دیگر کارکردهای رسانه در شهرهای قلمداد کرد و گفت: خبرنگار باید در بین شهروندان حضور داشته باشد تا بتواند از دل مردم مشکلات را احصا و پیشنهادهای برای حل آنها ارائه دهد.
در مدیریت شهری به روزمرگی رسیدهایم
مدیرکل دفتر طرحهای توسعه شهری شهرداری قم در انتقاد به عملکرد مدیریت شهری اینگونه مطرح کرد که متأسفانه ما رصدخانه شهری نداریم و در مدیریت شهری به روزمرگی رسیدهایم.
وی ادامه میدهد که امروز خبر نداریم وقتی کمیسیون ماده ۵ یک طبقه اضافه اجازه ساخت میدهد چه تأثیری بر روی سایر ساخت و سازهای آن منطقه و شهر میگذارد.
صادقی امینی با بیان اینکه امروز سنتها در حال تحریف و تخریب است که باید دیده بانی لازم در این زمینه صورت گیرد افزود: رسانهها باید مشکلات، نیازها و بایستههای مردم و شهر را به مسئولین اطلاع دهد و نمیتوان به نیازهای جامعه بیتفاوت بود و این کارکرد مهم رسانه است.
وی همچنین ارزیابی و بازخوردگیری را از دیگر رسالتهای رسانه دانست و گفت: طرحهای تفصیلی و سایر طرحها همچون بازآفرینی محلات در راستای بهبود کیفیت زندگی شهروندان است که میبایست بازخوردهای این طرحها در قبل، حین و بعد از اجرا را احصا کرد و وضعیت سنجی داشت.
مدیرکل دفتر طرحهای توسعه شهری شهرداری قم عنوان کرد: اطلاعرسانی در توسعه شهری نیز از مأموریتهای رسانهها است که به عنوان نمونه دانستن قوانین و مقررات حق مردم است و رسانهها میبایست در این زمینه نیز فعال باشند و این موارد قانونی را به شهروندان هشدار و گوشزد کنند.
وی در پایان تأکید کرد: اگر رسانه کارکرد درستی داشته باشد به عنوان کنش گر فعال شناخته میشود در غیر این صورت منفعل و در خدمت نظام حاکم است.
مسئولان شهری از فعالان رسانهای برای پیشبرد اهداف خود استفاده نمیکنند
یک کارشناس ارشد ارتباطات اجتماعی نیز در این نشست بحث برندینگ سازی شهری را مطرح کرد و گفت: نقش اصلی رسانهها در حوزه شهری، موضوع برندینگ سازی شهری است که این امر موجب توسعه شهرها میشود و برندینگ شهری یعنی اینکه هر شهری شخصیتی برای خود دارد که باید آن را پررنگ و برجسته کرد تا آن شهر به این ویژگیها در ذهن مردم تداعی شود.
زینب آخوندی میگوید: رسانههای جهان امروز در معرفی شهرها با پررنگ کردن ظرفیتهای آنها نقش مؤثری دارند و در قم نیز میتوان این مسیر را دنبال کنیم چرا که ویژگیهای و ظرفیتهای زیادی در شهر قم وجود دارد.
این خبرنگار حوزه شهری قم گلایه دارد که امروز مسئولان شهری از فعالان رسانهای برای پیشبرد اهداف و ایدههای خود استفاده نمیکنند.
وی تأکید کرد: رسانهها باید در شناسایی پتانسیلهای شهری نقش آفرین باشند و مسئولان و سیاست گذران شهری هم میتوانند این مسئله را رهبری کنند که متأسفانه هم اکنون در قم چنین چیزی دیده نمیشود.
آخوندی میافزاید: قم ویژگیهای متفاوتی داشته و تصاویر بسیار زیبایی از قم وجود دارد که هنوز منعکس نشده است و متأسفانه امروز نگاه سیاسی و امنیتی به قم بیشتر از سایر جنبههای این شهر است.
وی گفت: امروز بار سیاسی و امنیتی کشور بر روی قم سوار شده و این موضوع در سرمایهگذاریها و سایر جنبههای گردشگری و زیارتی قم میتواند تأثیرگذار باشد و رسانهها در شناسایی ابعاد متفاوت قم میتوانند نقش آفرین باشند از سوی دیگر مسئولان شهری نیز رسالت سنگینی در این زمینه بر عهده دارند.
شرایط یک تشرف روحانی برای زائران به حرم مطهر فراهم نیست
آخوندی به وضعیت نامطلوب اطراف حرم مطهر و هسته مرکزی شهر قم انتقاد کرد و گفت: امروز وقتی به اطراف حرم نگاه میکنیم مناظر نامطلوبی از وضعیت ساخت و ساز، سیما و منظری شهری دیده میشود و شرایط یک تشرف روحانی برای زائران به حرم مطهر فراهم نیست.
وی ادامه میدهد که ساختمانهای بی هویت، نیمه کاره و وضعیت رها شده پارکینگ شرقی حرم مطهر جلوه نامناسبی از یک شهر در تراز نام قم را در اذهان مسافران و زائران به یادگار میگذارد.
این کارشناس ارشد ارتباطات اجتماعی افزود: امروز صحنههای نیمه کاره ستونهای منوریل قم در شکلگیری هویت جدید قم تأثیرگذار است که باید فکری به حال آن کرد.
وی میگوید: نماهای رومی در قم بهگونهای است که به سختی میتوان تفاوت آن را با سایر شهرهای غربی پیدا کرد و تضادها در ساخت و سازهای قم بسیار زیاد است.
آخوندی معتقد است: امروز اتفاقاتی که در قم در حال رخ دادن است، موجب نگرانی مردم قم و حتی مردم سایر شهرها است که از جمله آنها میتوان به وضعیت باغ سالاریه اشاره کرد که ۸ تا ۱۰ هکتار باغ این منطقه خشک شده و کسی حتی عذرخواهی هم نمیکند.
وی افزود: رسانههای خارجی مطالب مختلفی از قم منعکس میکنند که طرح تضادهای موجود در قم از جمله سوژههای جالب توجه برای آنها است و برخی رسانههای خارجی نیز بیشتر اخبار امنیتی قم را منعکس میکنند که این امر نشان میدهد در زمینه معرفی سایر ابعاد قم کار خاصی صورت نگرفته است.
این خبرنگار خبرگزاری مهر ابراز داشت: اطلاع رسانیهای لازم به مردم قم در خصوص پروژهها صورت نمیگیرد و حتی خبرنگاران حوزه شهری نیز برخی از اطلاعات مورد نیاز برای پرداختن به آن موضوع را در دست ندارند.
نقش رسانه برای شناساندن قم به خوبی محقق نشده
مدیرعامل سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) که این روزها به دنبال احیا و ایجاد محور فرهنگی شهر در بافت تاریخی قم است نیز در این نشست در ابتدای سخنانش انتقاد میکند که این نشست بیشتر به بیان مشکلات قم معطوف شده تا بیان نقش رسانه.
علیرضا خاکی با اشاره به اینکه محدوده تاریخی قم در سالهای گذشته مصوب شد اظهار داشت: در سال اول فعالیتمان سؤال ما این بود که باید با بافت تاریخی قم چه کنیم.
وی گفت: محور توسعه قم از ۲۰۰ سال قبل تاکنون حرم مطهر حضرت معصومه(س) بوده است و امروز به سمت پردیسان رفته و به همین دلیل اطراف قم را بافت فرسوده گرفته است.
مدیرعامل سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) بیان داشت: در ابتدای کار در سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) متخصصان جوان و پیشکسوت عرصه شهرسازی و معماری را گرد هم آوردیم و ویژگیهای شاخص شهر قم را برشمردیم و نشستهای فراوانی در این زمینه برگزار شد.
وی تأکید کرد: نقش رسانه برای شناساندن قم و بسیاری از ابعاد این شهر بسیار مهم است که تاکنون آنگونه باید و شاید محقق نشده است.
در بافتهای تاریخی و فرسوده شهری، انجام کاری بدون پشتوانه اقتصادی امکانپذیر نیست
خاکی معتقد است در بافتهای تاریخی و فرسوده شهری، انجام کاری بدون پشتوانه اقتصادی امکانپذیر نیست و امروز بسیاری از محلات قم مشکلات عدیدهای دارند که پشتوانه اقتصادی میتواند در بازسازی شهر بسیار مؤثر باشد.
وی با بیان اینکه به این نتیجه رسیدیم محوری که ابعاد مختلف شهر را توصیف کند باید مورد بازسازی قرار دهیم، با اشاره به ویژگیهای محور تاریخی شهر قم اظهار داشت: این محور از حرم حضرت معصومه(س) شروع میشود و در ادامه به گذرخان و گذر آسید حسن میرود، در این گذر دو خانه تاریخی مرحوم آیتالله بروجردی و آیتالله حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم قرار دارد که این خانهها برای زائرین شهر قم جذاب است.
مدیرعامل سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) ادامه داد: محور فرهنگی شهر قم پیوستهایی از جمله آبانبارها و خانههای تاریخی و بیوت مراجع عظام تقلید دارد، ایجاد چنین محورهایی در شهرهای دیگر کشور هم جواب داده است.
وی با اشاره به وجود عناصر تاریخی در محور فرهنگی شهر قم، بیان داشت در این محور؛ گذرخان، گذر آسید حسن، بیت النور، لپ چال، شاه حمزه و چهل اختران قرار دارد و محور فرهنگی قم همچنین دارای محورهای فرعی به سوی سایر عناصر فرهنگی و مذهبی همچون بازار کهنه و مسجد جامع است.
خاکی با بیان اینکه امروز هر شهری را با ویژگیهای منحصر به فردش در ابعاد مختلف هنری و فرهنگی، عمرانی و ادبی میشناسند، عنوان کرد: باید دید که شهر قم چه قابلیتی دارد که میتوان آن را در سطح ملی و جهانی عرضه کنیم و به نظر میرسد شهر قم را میبایست به شهر گردشگر فرهنگی مذهبی معرفی کنیم.
وی ادامه داد: در قم مصادیق فرهنگی و مذهبی زیادی داریم که برای توسعه شهری باید از آنان استفاده کنیم و متأسفانه بازارها، مدارس، تیمچهها و بسیاری از ابعاد تاریخی و فرهنگی قم برای مردم ایران و حتی خود اهالی قم ناشناخته است.