تکرار نامه

قدیم‌ترها با نزدیک شدن ایامی مثل محرم یا ماه رمضان صدا و سیما آستین‌هایش را بالا می‌زد برای ساخت سریال‌های مناسبتی. سریال‌های خاطره‌انگیزی مثل «معصومیت از دست رفته»، «شب دهم» و «مختارنامه» حاصل همان اراده بوده است. اما با گذشت زمان و در ۶،٧سال اخیر، تلویزیون بی‌خیال ساخت سریال‌های مناسبتی شده و ترجیح داده است با بازپخش آثار قدیمی مخاطب را سرگرم کند. باز پخشی که شاید در ابتدا برای مخاطب شیرین و دوست‌داشتنی بود ولی حالا ملال‌آور شده است و کار را به جایی رسانده که با هر‌بار پخش دوباره سریال‌های تکراری مثل مختارنامه، یوسف پیامبر یا جومونگ موجی از انتقاد به صدا و سیما راه می‌افتد. بخش پررنگ این انتقادها شامل شوخی‌هایی است که با این سریال‌ها در فضای مجازی صورت می‌گیرد و حالا هم گریبان سریال مختار را گرفته است. با این حال مسئولان سیما چشمشان را بر این انتقاد‌ها بسته‌اند و در تصمیمشان تجدید‌نظر نمی‌کنند. به نظرمی‌رسد دلیل اصلی آن‌ها کمبود بودجه و بی‌پولی این روزهای تلویزیون است، بخشی را هم می‌توان به قطع ارتباط کارگردان‌های بزرگ با سیما و کوچشان به سمت شبکه‌های نمایش خانگی دانست. اما جدای از مسائل مالی به نظر می‌رسد مدیران سیما به این نتیجه رسیده‌اند که ساخت سریال‌های طنز یا درام‌های آپارتمانی کم هزینه، نسخه بهتری است برای حال این روزهای تلویزیون و در کنار آن با قدرت به بازپخش آثار پرطرف‌دار گذشته اقدام می‌کنند. به همین بهانه نگاهی انداختیم به تکراری‌ترین سریال‌های تلویزیون که دیگر از دیدنشان لذت نمی‌بریم.

﷯ مختار، پرتکرارترین سریال تلویزیون

«مختار: این نامه را به ابراهیم بن اشتر بده و بگو امسال به جای کوفه به تهران حمله می‌کنیم تا شاید صدا و سیما دست از سریال ما بردارد» شوخی‌های این‌چنینی قبل از محرم در فضای مجازی شروع شده بود. انگار مخاطبان تلویزیون می‌دانستند که دست صدا و سیما برای محرم خالی است و حتما مختارنامه در فهرست برنامه‌های سیما قرار خواهد گرفت. خیلی زود پیش‌بینی‌شان درست از آب درآمد، مختارنامه سر از شبکه آی‌فیلم درآورد و توئیت‌های انتقادآمیز تعدادشان بیشتر شد. «مادر مختار: پسرم چه شده است؟ چرا پریشانی؟ مختار: مادر چرا صدا و سیما بی‌خیال ما نمی‌شود؟ مادر: پسرم ما نیز به عاقبت جومونگ گرفتار شده‌ایم، تحمل کن...» مختارنامه از پاییز ٨٩ که برای اولین‌بار پخش شد تا امروز هر سال حداقل یک‌بار بازپخش شده است و به نظر می‌رسد تکراری‌ترین سریال تلویزیون باشد.

﷯ یوزارسیف خستگی‌ناپذیر

بی‌انصافی است اگر بگوییم هیچ‌کس دوست نداشته دوباره و حتی سه‌باره سریال یوسف پیامبر را ببیند. وقتی این سریال برای اولین‌بار در سال ٨٧ پخش شد، همه را شیفته خودش کرد. مصطفی زمانی در آن سال‌ها آن‌چنان شهرت یافت که عکسش با گریم سریال سر از دیوار اتاق‌ها و دفتر مشق دانش‌آموزان درآورد. مردم نه تنها پای تمام قسمت‌های این سریال نشستند بلکه پای تمام قسمت‌های دومین و حتی سومین بازپخش‌های آن هم بودند. اما یوزارسیف به صورت خستگی‌ناپذیری هر سال مهمان خانه ما شد و باز پخش مداوم این سریال از شبکه‌های مختلف سیما حالا کار را به جایی رسانده است که عکس مصطفی زمانی را با گریم یوزارسیف فقط می‌شود در شوخی‌های کاربران فضای مجازی دید. شوخی‌هایی که با هر‌بار بازپخش سریال از سرگرفته می‌شوند. «سریال یوزارسیف توی ایران تموم نمی‌شه، فقط از شبکه‌ای به شبکه دیگه منتقل می‌شه»

﷯ جومونگ؛ پای ثابت تلویزیون

جومونگ بدون شک پرتکرارترین سریال خارجی تلویزیون است. حتی سریال‌های کره‌ای دیگری هم از تلویزیون پخش شد که به داستان جومونگ ربط داشت و مردم به جای اسم اصلی آن‌ها، از جومونگ٢ و ٣ برای نام بردنشان استفاده می‌کردند. جور‌بودن این سریال با ذائقه مخاطب ایرانی و از طرفی ممیزی کم سریال‌های تاریخی کره‌ای، مسئولان تلویزیون را بر این داشت تا جایی که می‌توانند این سریال را بازپخش کنند. دقیق نمی‌دانم که از سال‌٨٧ تا به حال چند‌بار سریال جومونگ پخش شده است ولی این سریال آن‌قدر تکراری شده است که دیگر حتی پایش به شوخی‌های سیاسی هم باز شده است. «کره جنوبی واردات نفت از ایران رو به صفر رسونده، ما هم در جواب این کارشون نمی‌ذاریم جومونگ و دار و دسته‌اش، صدا و سیما رو ترک کنن و برن کشورشون.»

﷯ معصومیت تکرار رفته

معصومیت از دست رفته از دیگر کارهای خوب داوود میرباقری درباره قیام عاشوراست، البته به صورت مستقیم به ماجرا ورود نمی‌کند. این فیلم برای اولین‌بار در سال‌٨٢ از تلویزیون پخش شد و مورد توجه مردم قرار گرفت، مخصوصا بازی خوب و خاطره‌ساز امین تارخ. ولی از سال‌٨٢ تا حالا تقریبا هر‌سال این سریال به صورت کامل یا خلاصه (در قالب یک فیلم تلویزیونی) از شبکه‌های مختلف پخش شده است.

﷯ وضعیت دیگر سفید نیست

سریال‌های خوب کمی درباره جنگ و دفاع مقدس ساخته شده است برای همین وقتی در سال‌٩٠ سریال وضعیت سفید به کارگردانی حمید نعمت‌ا... از شبکه٣ پخش شد، نظر همه را به خودش جلب کرد. ولی از آن موقع به بعد این سریال سالی یکی دو‌بار از تلویزیون، آن هم در مناسب‌های مربوط به دفاع مقدس پخش شد تا دست خالی تلویزیون در این ایام بیشتر از قبل رو شود.

﷯ خانه‌به‌دوش تا همیشه

به گمانم تا به حال هیچ سریال طنزی به اندازه خانه به دوش از صدا و سیما پخش نشده است. سریالی که در ماه رمضان سال‌٨٣ به دست عطاران ساخته شد و انصافا سریال طنز بی‌نظیری بود. ولی معلوم نیست چرا مدیران تلویزیون به بازپخش این سریال این‌قدر اصرار دارند تا جایی که تقریبا تمام شوخی‌های سریال لوس شده است و آن مزه سابق را برای بیننده ندارد.